działalnośćć bibliotek publicznych6

i działań nie tylko przez bibliotekarzy, lecz także przez inne osoby zaangażowane w planowanie i administrowanie usługami bibliotecznymi¹.

Polecamy więc lekturę Wytycznych z uwzględnieniem warunków i celów, w jakich powstały. W przypadkach dyskusyjnych, przy zbyt ogólnych jak na polskie warunki sformułowaniach, możliwe jest zawsze odniesienie się do norm szczegółowych proponowanych przez inne sekcje IFLA czy organizacje współpracujące lub dostosowanie do konkretnych okoliczności. Nie jest to jednak w żadnym wypadku zachęta do ..obniżania poprzeczki”. Krajowym odniesieniem dla postanowień przyjętych przez IFLA jest przede wszystkim Ustawa o bibliotekach i towarzyszące jej akty wykonawcze i powiązane, regulujące prawnie funkcjonowanie bibliotek publicznych. Nie brak również spotkań i publikacji dyskutujących jakość pracy i usług bibliotecznych i informacyjnych (a więc określających pewne wzorce lub wskazujących ich brak), także w odniesieniu do bibliotekarstwa publicznego².

W sytuacji polskiej Wytyczne IFLA można (i należy) traktować jako doskonały punkt wyjścia do rozpoczęcia krajowych prac standaryzacyjnych, w wyniku których powinien powstać tekst podobny do standardów obowiązujących obecnie choćby w Wielkiej Brytanii³. Takie przedsięwzięcie wymaga przede wszystkim współpracy całego środowiska związanego z bibliotekarstwem publicznym (praktyków i teoretyków), organizacji bibliotekarskich i - z pewnością - Ministerstwa Kultury. W efekcie powinny powstać już nic tylko wytyczne, ale konkretne standardy, określające minima konieczne do spełnienia w dobie cywilizacji informacyjnej, zbudowane na podstawie doskonalej znajomości potrzeb polskiego społeczeństwa w całej jego różnorodności, wymogów międzynarodowych, wreszcie realnych możliwości organizatorów sieci bibliotek publicznych w Polsce.

Zespół tłumaczy - prof. Elżbieta Barbara Zybert, dr hab. Jadwiga Woźniak, dr Małgorzata Kisilowska - pracował wytrwale, starając się przedstawić Czytelnikom wersję polską jak najbliższą oryginałowi. Powodowało to czasami długie dyskusje, ponieważ - jak Państwo zauważą w trakcie lektury - sposoby udostępniania książek i informacji w różnych, odległych miejscach świata są czasami tak oryginalne, że trudno je opisać w naszym języku. Podjęłyśmy jednak ten wysiłek, pragnąc, aby polski odbiorca Wytycznych poznał je w takiej samej formie, jak czytelnik z dowolnego innego kraju.

Małgorzata Kisilowska

Przedmowa do wydania angielskiego

Książka ta ma w zamierzeniu autorów zastąpić GuideUnes for Public Libra-ries (Wytyczne dla bibliotek publicznych), wydane w roku 1986. Przygotowana została przez grupy członków Sekcji Bibliotek Publicznych IFLA, wśród których znaleźli się: Philip Gili (Wielka Brytania) - przewodniczący, Barbara Clubb (Kanada), Ilona Glashoff (Niemcy), Kerstin Hassner (Szwecja), Nerses Hayrapctian (Armenia), Robert Pestell (Australia).

Zanim rozpoczęto prace, w sierpniu 1998 r. zorganizowano (dzięki pomocy UNESCO) w Noordwijk w Holandii dwudniowe seminarium, podczas którego omawiano zakres treściowy publikacji. Następnie kolejne części przedstawiano i dyskutowano nad nimi podczas konferencji IFLA w Amsterdamie (1998), Bangkoku (1999) i Jerozolimie (2(KX)). Były one także przedmiotem obrad Sekcji Bibliotek Publicznych IFLA, władz Departamentu 3 IFLA (ang. Division 3: Libraries Sening the General Public) oraz przedstawicieli Zarządu IFLA.

Nie można przecenić wkładu pracy uczestników seminarium w Noordwijk, kolejnych konferencji IFLA oraz wszystkich, którym rozesłano teksty do konsultacji. Jesteśmy wdzięczni wszystkim, którzy oceniali naszą pracę w jej trakcie oraz tym, którzy dostarczyli nam ciekawych przykładów ilustrujących opisywane teorie. Dziękujemy również władzom Buckinghamshire County CounciI w Anglii za zgodę na wykorzystanie ich „Karty praw użytkownika”.

Zainteresowanie tą książką, jakiego sygnały autorzy odbierali już podczas jej przygotowywania, jest dowodem ogromnego zapotrzebowania na taki przewodnik dla bibliotek publicznych, który uwzględnia zmiany zachodzące w świeci informacji, w którym one obecnie funkcjonują. Wierzymy, że będzie on dobrym narzędziem pracy dla bibliotek publicznych początku XXI wieku, znajdujących się na różnych poziomach rozwoju, oraz że pomoże bibliotekarzom sprostać wyzwaniom, które stają obecnie przed nimi. W tej wierze przedstawiamy tę publikację wszystkim tym, którzy uczestniczą w działalności bibliotek publicznych na całym święcie.

(Philip Gili)

1

   J. Wolosz: Standardy europejskie w dziedzinie bibliotekarstwa. W: Polskie bibliotekarstwo w pers/iektywie wejścia do Unii Europejskiej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji towarzyszącej Krajowemu Zjazdowi Delegatów SBP Warszawa - Miedzeszyn, 8-9 czerwca 2001. Warszawa 2001 s. 16-28.

2

   Por. np. Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy 2001 nr H) Polityka /wń-siwa a biblioteki-, nr 23 biblioteki lokalne jako ośrodki infonnacji regionalnej: nr 26 Wiosna bibliotek publicznych cz\ stracone złudzenia?: 2002 nr 30 Jakość h- bibliotekarstwie I. Teorie

projekty - kształcenie: nr 31 Jakość w bibliotekarstwie //. Konfrontacje praktyczne. hllp://cbib.oss.wroc.pl

3

   Por. Coinprehensnr. Kfficient and Modern Public l.ibranes Standards and Assessmem. http://www.cullurc.gav.uk/PDF/librnrics_pls_assess.pdf z dn. 2.01 2(X)2