działalnośćć bibliotek publicznych7

Wprowadzenie

W 1994 r. opublikowano trzeci.'} wersję Manifestu bibliotek publicznych IFLA i UNESCO. Został on znacznie rozszerzony i uaktualniony, jako dokument niezmiernie ważny - stanowisko w sprawie podstawowych zasad pracy biblioteki publicznej. Manifest przetłumaczono na ponad 20 języków, ma on znaczący wpływ na rozwój bibliotek publicznych (por. Załącznik 1). Już wówczas wyraźnie zarysowało się zapotrzebowanie na szczegółowo opracowane standardy i wytyczne, które mogłyby być wykorzystywane przez bibliotekarzy i decydentów w projektowaniu i realizacji usług bibliotek publicznych. Zarząd Sekcji Bibliotek Publicznych IFLA zdecydował o opracowaniu nowych wytycznych i wyznaczył sześciu członków Sekcji do przygotowania projektu takiego przedsięwzięcia.

W 1973 r. IFLA opublikowała Standards for Public Libmries (Standardy dla bibliotek publicznych), wydane ponownie z drobnymi zmianami w 1977 r. Zostały one zastąpione w 1986 r. przez Guidclincs for Public Libraries (Wytyczne dla bibliotek publicmych). Przełom w rozwoju technik informatycznych, jaki miał miejsce w ciągu ostatnich lat, spowodował szybką dezaktualizację obu tych książek. We wprowadzeniu do Standardów z 1973 r. stwierdza się między innymi:

Nie uznano za potrzebne tworzenia pojedynczych standardów, ponieważ -w sensie ogólnym - cele są we wszystkich krajach takie same. To czynnik modyfikujący decyduje o tym, w którym kierunku pójdzie rozwój biblioteki.

Wersja z 1973 r. podaje więc wiele norm ilościowych, m.in. wielkość zbiorów, wielkość komórek administracyjnych, godziny otwarcia, liczbę pracowników, wymogi dotyczące budynków.

Inaczej przedstawiono tę sprawę w Wytycznych z 1986 r.:

Jeżeli potrzeby i środki różnią się tak bardzo, nic można opracować wspólnych standardów usług... Proponujemy więc nie wytyczne, ale pewne porady, zebrane na podstawie doświadczeń wielu różnych krajów i możliwe do ogólnego zastosowania... Zalecenia dotyczące pożądanego poziomu usług, czerjuące z dotychczasowych doświadczeń różnych krajów i warunków, powinny być wiarygodne.

Dane statystyczne dla bibliotek publicznych z różnych krajów przedstawiono w załączniku; dzięki temu bibliotekarze mogli dokonać pewnych porównań i ocenić usługi oferowane w ich placówkach.

Podczas przygotowań nowego wydania pojawiło się wiele pytań, z których trzy najważniejsze to:

I. Czy dokument końcowy powinien zawierać zarówno wytyczne, jak i normy ilościowe, czy też powinien być ograniczony tylko do wytycznych?

15