dzieje starożytnej Grecji

DZIEJE STAROŻYTNEJ GRECJI

HI tys. Pierwsze duże osady warowne w Grecji, ok. 2100-1900 poważne zniszczenia (najazd?) 2000-1700 Na Krecie kultura minojska: wielkie pałace (m.in. w Knossos), pismo hieroglificzne (tzw. pismo linearne A; nie odczytane do dziś), rozwój handlu morskiego 1600-1200 Pojawienie się wielkich ośrodków władzy w Grecji właściwej (m.in, Mykeny, lyiyns, Teby, Pylos): tzw. kultura mykeńska Najazdy na Kretę (prawd. Grecy z kontynentu), kultura minojska podupada Pismo linearne B — pierwsze pismo języka greckiego (odczytane w 1953 r.)

Początek nowego okresu zniszczeń (wg tradycji m.in. wojna trojańska i najazd Dorów) Tzw. wieki ciemne: wyraźne wyludnienie, brak pałaców, zanik stosowania pisma, regres w rzemiośle i handlu

Początek zasiedlania przez Greków wybrzeży Azji Mniejszej (m.in. Milet)

Początek tzw. okresu archaicznego w Grecji; nowe (używane do dziś) pismo greckiej, spisanie poematów Homera i Hezjoda, początek Wielkiej Kolonizacji (zakładanie greckich osad na wybrzeżach M. Śródziemnego i M. Czarnego)

Pierwsze igrzyska olimpijskie

Spisanie praw w Atenach przez Drakona (przysłowiowo surowych)

Reformy Solona w Atenach: zniesienie niewoli za długi, podział obywateli na klasy majątkowe, powołanie trybunału Pierwsze monety greckie (Egina)

Pierwsi znani filozofowie greccy (m.in. Thles z Miletu); początki dramatu greckiego Ukształtowanie się ustroju Sparty

Opanowanie przez Persów większości Azji Mniejszej, w tym greckiego Miletu Reformy Klejstenesa: ukształtowanie klasycznej demokracji ateńskiej Rozbicie pod Maratonem wojsk perskich próbujących podbić Greqę Najazd Kserksesa: obrona wąwozu Termopile opóźnia marsz Persów, zwycięstwo morskie pod Salaminą, wycofanie się głównych sił perskich (reszta rozbita 479 pod Platęjami); długoletnia wojna na morzu pod przewodnictwem Aten i zawarcie pokoju z Persami Rządy Peiyklesa, okres największej świetności Aten i ich niekwestionowane przywództwo (hegemonia) wśród greckich miast-państw (Związek Morski)

Ukończenie budowy Partenonu na ateńskim Akropolu

Wojna peloponeska — po wieloletnich zmaganiach Ateny pokonane przez Spartę Ateny pozostają czołowym ośrodkiem kultury greckiej, rozkwit filozofii (Sokrates, Platon i jego Akademia, 335 Liceum założone przez Arystotelesa)

1 poł. IV w. Kolejne wojny o hegemonię w Grecji: Sparta traci przywódczą rolę na rzecz Tfeb; Ateny próbują odzyskać znaczenie polityczne; równocześnie rosną w Grecji wpływy perskie Początek panowania Filipa II i szybki wzrost znaczenia Macedonii Zwycięstwo Macedończyków nad Grekami w bitwie pod Cheroneą Śmierć Filipa II, jego syn Aleksander tłumi próby buntu miast greckich Wyprawa Aleksandra na Persję: 333 pokonanie wojsk Dariusza pod Issos, 332 zajęcie Egiptu i założenie Aleksandrii, 331 walne zwycięstwo nad Gaugameią, pościg za Dariuszem, podbój Azji Środk., 327-324 próba podboju Indii, 323 śmierć Aleksandra Próby współrządzenia państwem Aleksandra przez jego następców (diadochów)

Okres wojen diadochów: gigantyczne zmagania lądowe i morskie nie przynoszą sukcesu żadnemu z walczących, formują się monarchie hellenistyczne (najważniejsze: Ptolemeuszy w Egipcie, Seleułddów w Syrii i Mezopotamii, Antygonidów w Macedonii) ; Dominacja polityczna Greków na Bliskim Wschodzie; osadnictwo greckie (zakładanie nowych miast), wzrost znaczenia kultuiy greckiej i języka greckiego (wspólny dialekt*** koine); znaczny rozwój gospodarczy, społeczny i techniczny Państwa greckie (w tym Grecja Właściwa) tracą niepodległość i przechodzą pod władzę Rzymu, ale wpływy kultury greckiej umacniają się w całym państwie rzymskim Wszystkie daty—p.n.e.

ok. 1500 ok. 1380 ok. 1200 1100-750

ok. 1000 VIII w.

mm • 621 1§8§8

ok. 580 | VI g F^lw. .546-540

$31®

% 490 K 480

443-428

432

431-404 IV w.

II 336 334-323

••323-321

321-272

niw.

n-iw.