Endometrioza obraz kliniczny, leczenie (2)

Hipoteza efektu immunologicznego

Teoria

metaplastyczna

Tooria indukcyjna

Kliniczne postacie andornetnozy

kowanie wsteczne. |>olegaiące mi przemieszczaniu się kiwi miesiąc/ kowej przez jajowody do jamy otrzewnej, występuje prawie u wszystkich kohict Fragmenty /łuszczonej w czasie krwawienia miesiączkowego błony śluzowej macicy nie obumieraj*), zachowują zdolność do implautacji i funkcjonowania w nowym środowisku jamy otrzewnej.

Endometrium może być przemieszczane nie tylko przez jajowody, lecz także drogą naczyń krwionośnych lub limfatyc/nych. Dlaczego endometrioza nie występuje u wszystkich kobiet, u których dochodzi do miesiączkowania wstecznego, próbuje wyjaśnić sformułowana przez. Dmowskiego hipoteza efektu immunologicznego. Zakłada ona, że endometrioza powstaje jedynie u kobiet, u których system eliminacji wydaliny miesiączkowej z jamy otrzewnej jest niesprawny. Niewydolność układu immunologicznego dotyczy nie tylko lokalnego środowiska jamy otrzewnej. U kobiet z tym schorzeniem obserwowano także zaburzenia ogólnoustrojowe układu odpornościowego, bowiem aktywność cytotoksyczna komórek NK krwi obwodowej w odniesieniu do endometrium była osłabiona.

Obserwacje te stworzyły teoretyczne podstawy immunoterapii schorzenia.

Teorie metaplastyc/.ne wskazują na zdolność do przekształcania się komórek niezróżnicowanych otrzewnej bądź występujących w innych narządach w komórki błony śluzowej macicy.

Zwolennicy teorii indukcyjnej zwracają uwagę na szczególną rolę biologicznie aktywnych substancji, zawartych np. w wydalinie miesiączkowej lub skażonym środowisku (dioksyna) na powstawanie metaplazji i ektopowo funkcjonującego endometrium.

Ogromne zróżnicowanie obserwacji oraz opinii dotyczących patogenezy endometriozy najlepiej obrazuje kontrowersyjna opinia Johannesa Eversa (1Ó94): „Endometrioza nie istnieje, wszystkie kobiety mają endometrioz.ę”.

\Czynniki genetyczne uważane są za ważne patogenetycznie, bowiem u bliźniaczek homozygotycznych występowanie endometriozy obserwowane było u 75% par.

18.2. Kliniczne postacie endometriozy

Istnieje wiele klasyfikacji endometriozy. Martius podzielił chorobę na następujące typy:

•    Endometriosis genitalis interna (występująca w mięśniu macicy lub jajowodzie);

•    Endometriosis genitalis externa (występująca w- pozostałych elementach narządu płciowego);

•    Eruitimctrititis i‘xtWH<nitdłn (hikalu.K:jii |>u/ii narządem płci o wym)

Klasyfikacja histtilogii /rui według HrowJft^a (1⁴>‘> ł):

•    IVp ślu/ńwkowy (wysypuje w torbielach cndomctrialnych jujni

ka'

•    Pyp otrzewnowy (wykazuje widoogniskowość oraz różnorodność morfologiczną:

a)    zmiany wczesne, aktywne, gruczołowe lub pęcherzykowe;

b)    zmiany zaawansowane, cziirnc, pomarszczone;

c)    zmiany białe fibrotyczne).

•    Typ gruc7.ohikowaty: głównym elementem jest nie tkanka endo-metrialna. lecz włóknisto-mięśniowa. Przewalają opinie, ze te ogniska występują głównie w endometriozie głęboko naciekającej

KlhiiyRkilłrlś

j|

Tabela 18.1. Klasyfikacja endometriozy według Amerykańskiego Towarzystwa Płodności (1985)

Otrzewna	Gruczolistość		< 1 cm	1 -3 cm	> 3 cm
	Powierzchowna		1	2	4
	Głęboka		2	4	6
Jajnik	Prawy	Powierzchowna	1	2	4
		Głęboka	4	16	20
	Lewy	Powierzchowna	1	2	4
		Głęboka	4	16	20
Obliteracja zatoki Douglasa (CUL-DE-SAC)			Częściowa		Całkowita
			4		40
Jajnik	Zrosty		Obejmują <v3	Obejmują	Obejmują >%
	Prawy	^§loniaste	r i	2	4
			4	8	16
	Lewy	Błoniaste	1	2	4
		Lite	4	8	16
o <0 ->	Prawy	Błoniaste	1	2	4
		Lite	4*	8*	16
	r _j	Błoniaste	1	2	4
		Lite	4*	8*	16

* Jetill |r»|ow0d |hhi /nrpdnięty w częiłci bańkowoj, należy zmionić punktacją rui 16 pkl