Endometrioza obraz kliniczny, leczenie (10)

»/Ol

:ii GnRH

dla cndomeuuw takie ok ból me/.ilcżuy od hi/y * yUu /ubui/ema mit _r /I owanlj • . Mc iic stosunki płciowe, lub itojAwiają su? no we /lniany.

Do najt/ijSNi u i stosowany v h Icków hormonalnych naic/ą:

•    Danazol

Danazol jest syntetyczną pochodną 17-alf'a-ethinylotestosteronu. Irsi preparatem anlygonadoiropowym. hamuje syntezę i uwalnia nie fołitropmyTFSH) i lutropiny (LłTj. ma niewielkie działanie es trogenne i progestagenne oraz nieco większe androgenne.

Działanie dana/olu wywołuje „pseudomenopau/ę” z zahamowaniem jajeczkowania i zmianami atroficznymi w endometriuin. Danazol obniża także stężenie przeciwciał. Dawki leku wahają się od 200 do 800 mg dziennie, a leczenie prowadzi się przez 6-9 miesięcy, rozpoczynając je w 2. dniu cyklu.

Z objawów ubocznych należy wymienić:

-    przyrost masy ciała;

-    obniżenie tembru głosu;

-    trądzik;

-    zmniejszenie gruczołów sutkowych;

-    uderzenia krw i do głowy, nocne pocenie się; drażliwość.

•    Analogi gonadoliberyn (aGnRH)

Podawane w' sposób ciągły hamują pulsacyjne uwalnianie gonadoliberyn. a co za tym idzie obniżają stężenie FSH i LU.

Konsekwencją zahamowania syntezy gonadotropin jest niskie stężenie 17-beta-estradiolu. Najlepszy efekt terapeutyczny w leczeniu endometriozy uzyskuje się przy stężeniu estradiolu w surowicy krwi utrzymującym się na poziomie 40 pg/ml.

Do leczenia endometriozy stosowane są preparaty o przedłużonym działaniu (formy depot). Zalecany czas kuracji wynosi od 3 do 6 miesięcy.

Do najpoważniejszych powikłań leczenia analogami GnRH należy utrata masy kostnej. Aby temu zapobiec, jak również złagodzić objawy uboczne (suchość pochwy, obniżenie libido, bezsenność. bóle głowy) stosuje się terapię add-back, tzn. niskie daw ki estrogenów i pmgesrtttgenów,

W trakcie terapii analogami GnRH zalecane są ćwiczenia fizyczne oraz suplementacja diety wapniem.

•    Progestageny

Niezależnie od rodzaju preparatu powinny być stosowane w' sposób ciągły przez, przynajmniej 6 miesięcy. Najczęściej stosowany jest octan medroksy progesteronu od 20 do 30 mg na dobę. Objawem ubocznym działania progestagenów śą acykliczne krwawic-

I

nul / imidl >. /«U7>n»ilHU plynńW W    » bolesne uhi/mirmr

piersi

•    Picpniiit) esltogcliowo Im ogr.|ii|£<

Zasadą leczeniu |ost ptKlnwąiiie pn paratów jednofazowych / mulą dawką estrogenów w Kjw^h djj^ly^

•    kształtka wcwnątrzimKlcznił uwalniająca lcvonorgestrel

Ma szczególne zastosowanie u kobiet z uporczywymi dolegliwo ściami bólowymi.

•    Inhibitory nromatn/y

Nowe możliwości leczenia endometriozy otwiera wprowadzenie inhibitorów aromatazy. Istotą działania jest zahamowanie konwersji androgenów do estrogenów nie tylko w jajniku, ale także w tkance tłuszczowej i innych miejscach ustroju, miedzy innymi w endometrium. Endometrium kobiety zdrowej nie posiada aro-matuzy i nie produkuje estrogenów. Natomiast endometrium kobiety chorej na endometriozę syntetyzuje estrogeny, jednak w niewielkiej ilości. Zdecydowanie bardziej aktywne pod względem produkcji estrogenów są ogniska endometriozy. Aromataza, wzmagając lokalną biosyntezę estrogenów, stymuluje syntezę pro-staglandyn E,, które na zasadzie dodatniego sprzężenia zwrotnego pobudzają produkcję estrogenów. Inhibitory aromatazy hamują syntezę estrogenów na wszystkich trzech drogach biosyntezy:

1.    centralnej, tzn. podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej (w jajniku);

2.    obwodowej (w tkance tłuszczowej);

3.    lokalnej (w ogniskach endometriozy i w endometrium).

Przy zastosowaniu inhibitorów aromatazy stężenie estrogenów jest niższe niż przy innych lekach, np. analogach GnRH, które hamują tylko pierwszy / wymienionych mechanizmów produkcji estrogenów.

Jednak leczenie inhibitorami aromatazy jest związane / dużym ryzykiem utraty masy kostnej.

•    Selektywne modulatory receptorów progesteronu (SPKMs)

Przedkliniczne badania wskazują, że selektywne modulatory receptorów progesteronu kontrolują produkcję prostaglandyn w macicy. I’ę zdolność wykorzystano w leczeniu endometriozy /wiązanej / holem. Pierws/e wyniki są zachęcające.

SPRMs hamują także proliferację endometrium i doprowadzają do braku krwawień miesiączkowych przy prawidłowym stężeniu 17-betu-estradiolu.

/ leków przeciwbólowych stosowanych u kobiet / endometriozą nujwiększe zastosowanie mają inhibitory syntezy prostaglandyn.

Inhibitory

pro»tagUixtyn