etyka ksero1

Systemy

moralne

Perspektywa - Relacja Ja-dzialania ■ Oni

Stadia rozwoju

Ca!

4.    Rynek kapitału jest w wysokim stopniu efektywny i zamknięty na tzw. Insider trading, a więc grupy ludzi osobiście zainteresowanych prywatyzacją i mających dostęp do istotnych informacji niepublicznych o przedsiębiorstwie

5.    Sprzedaż elementów majątku przedsiębiorstwa odbywa się w formie nieograniczonego przetargu.

6.    Funkcjonowanie dojrzałych przejrzystych i efektywnych rynków uniemożliwia obiektywną wycenę przedsiębiorstwa i zawarcie na jej podstawie umów sprzedaży mienia państwowego oraz kontraktów z pracownikami. Umowy te można uznać za domknięte, a zatem nie pojawią się kosżty transakcyjne ex post.

Prywatyzacja typu case by case ma znamiona modelu idealnego. W rzeczywistości występują następujące okoliczności r" negatywne.

1.    Umowy agencyjne są niedoskonale.

2.    Rynki nie są w pełni przejrzyste i efektywne Zachowania uczestników prywatyzacji są oportunistyczne.

.Pvt Nb czym polega konsekwencionalistyczna ocena prywatyzacji w Polsce?

Przy ocenie konsekwencjonalistycznej procesu prywatyzacji w Polsce potrzebne jest zatoźenie, że ustawodawca działał w dobrej wierze, a 2atem jego intencją nie było stworzenie podstaw prawnych sprzyjających negatywnych zjawisk moralnych.

Konsekwencjonaiistyczna ocena procesu prywatyzacji w Polsce.

Ustawowy zakres prywatyzacji w Polsce jest oparty na założeniu case by case zarówno w przypadku metody kapitałowej, likwidacyjnej oraz za pośrednictwem NFI.

1.    Jednak jej zasięg jest dużo większy niż w krajach Europy zachodniej. Nie występuje zatem wymóg indywidualizacji. Aby wymóg ten mógł być spełniony musiałaby zostać powołana odpowiednia liczba agentów. Ustawodawca nie przewidział jednak takiego rozwiązania.

2.    Cele prywatyzacji nie są więc zinternalizowane w umowie agencyjnej. Nawet zakładając że urzędnicy Ministerstwa Przekształceń Własnościowych działając w dobrej wierze wykonywanie przez nich swych obowiązków w umowie agencyjnej napotyka trudność jaką jest fakt że w Polsce przedsiębiorstwo jest stroną procesu prywatyzacyjnego bez zgody którego prywatyzacja nie jest możliwa.

Pracownicy mają usiawowe prawo:

aj wydać zgodę na prywatyzację.

b) do preferencyjnego objęcia tytułów własności,

ej do podziału tych preferencji między uprawnione osoby.

Rynek interesów powstający wokół prywatyzowanego przedsiębiorstwa w Polsce charakteryzuje się dwojaką asymetrią informacyjną;

aj W układzie interesów między agencją rządową a przedsiębiorstwem,

b) Między zarządem a pracownikami prywatyzowanego przedsiębiorstwa.

Z uwagi na powyższe niezależne od instytucji i zachcwań uczestników procesów uwłaszczeniowych, o polskim modelu prywatyzacyjnym nie można powiedzieć że zawiera elementy budzące zaufanie.

4. Choć w zasadzie własność prywatna generuje korzystne efekty gospodarcze, to jednak nie każda forma i struktura własności sprzyja temu w jednakowym stopniu. Polski model sprzyja epizodowi menadżerów w sferze ich własnych interesów A mechanizmy monitorowania ich działalności nie są skuteczne z powodu niedojrzałości rynków finansowych

WNIOSKI: prywatyzacja w trybie case by case niesie za sobą wiele zagrożeń. Być może lepszym modelem byłaby tzw. szybka prywatyzacja Jej zwolennikami pozostaje wielu ekonomistów.

Rozwój moralny człowieka (L.Kohlberg)

Założenia

1 .Moralność ludzka rozwija się w czasie, uczy się w c2asie całego życia.

2.Stanowisko, że rozwój moralny człowieka nie idzie w parze z ilością lat jakie posiada, (święte dzieci ,np. Joanna Dark, też w kulturze prawosławnej)

3. Rozwój moralny człowieka nie jest gwarantowany raz na zawsze. Rozwój moralny człowieka bywa skorelowany z klasą społeczną do jakiej należy (ale znajdują się wyjątki) Generalnie na dole znajdują się przedstawiciele klasy robotniczej

Uzasadnienie Refleksje moralności moralna ć Moralna ocena procesu prywatyzacii-tzw. Uprawnienia do własności

Pvt. Jakie sa powody prywatyzacji? - zmniejszenie wydatków państwa na nierentowne przedsiębiorstwa Etyczna ocena tzw. uprawnienia do własności.

Przez uprawnienie do własności rozumie się uzasadnianie lub usprawiedliwione przesłanek, które są traktowane jako źródła czy też tytuły uzyskiwania własności dóbr.

1    .Uprawnienia pierwotne: wynikają z zajęcia dóbr niczyich i ich użytkowanie. Uzasadnieniem uzyskania własności jest' a) brak użytkownika, b) praca użytkującego dane dobro

2    Uprawnienia wtórne: powstają w wyniku nabycia lub transferu uprawnień własnościowych. Każdy podział dóbr który odbywa się na podstawie nabycia i transferu, jest sprawiedliwy, o ile obrót dobrami nie dokonuje się z użyciem przemocy, oszustwa, podstępu itp. Nabycie praw własności oznacźa dokonywanie swobodnych transakcji, transfer zaś polega na darowiźnie lub dziedziczeniu.

Stan posiadania ludzi jest usprawiedliwiony przez zaszłości historyczne (R.Nazick). Każdy podział dóbr jest sprawiedliwy jeśli nie narusza istniejących ich uprawnień uczestników obrotu gospodarczego „Zasada Optimum Pereta

Jeśli niesprawiedliwość nie jest jawna i świeża skorygowanie jej jest niemożliwe (Hayekj.

^Pozytywne przyczyny prywatyzacji w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej metodą case by case*

ł. Prywatyzacja zasila budżet państwa i realizowana jest w formie odpłatnego przeniesienia praw własności na osoby prywatne

2. Zmniejsza wydatki budżetu państwa na subwencjonowane nierentownych przedsiębiorstw państwowych poprzez eliminacje przyczyn nierentowności np.: brak konkurencji, brak nadzoru własnościowego.

Usunięcie przyczyn nierentowności poprzez prywatyzację połączoną z restrukturyzacją sprzyja obniżeniu cen produktów wytwarzanych przez prywatyzowane przedsiębiorstwa

'^Skutki negatywne prywatyzacji w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej metodą case by case¹

l Redukcja zatrudnienia będąca konsekwencją restrukturyzacji prywatyzowanych przedsiębiorstw może być przyczyną negatywną skutków dla rodzin pracowników o charakterze przejściowym lub długotrwałym ?zaburzenia społeczeństwa, skrócenie rzycią dorosłych, umieralno noworodkow-lata 90

l) Konsekwencjonalistyczne zalecenia strategii prywatyzacji wg W Tatarkiewicza.

1.    Ookonac pełnej oceny konsekwencjonalistycznej konkretnych pizedsiewzieć prywatyzacyjnych lnie został do końca spełniony, wpływ do budżetu me byi wystarczająco wysoki)

2.    Ocenić moralność intencji, środków realizacji i skutków prywatyzacji

Dokonać oceny słuszności i moralności prawa prywatyzacyjnego oraz rozważenia jego rolewantności względem uprawnień i sprawiedliwości

4.    Zbadać czy zastosowano w danym przedsiębiorstwie zasadę dereatizacji nakazującą:

aj wyrównać doznane krzywdy i poniesione straty byłych właścicieli, hi wynagrodzić ewentualne zasługi dotychczasowych pracowników Kapitał ludzki w polskim procesie prywatyzacyjnym nie był wyceniony.

iy Rynkowy model prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego wg. B Klimczak.J

l. Instytucje państwowe ustalają wiązkę celów prywatyzacji konkretnego przedsiębiorstwa < jest ona mesprzeczna wewnętrznie i kierunkowo zgodna z istotą całego procesu tj. z nabyciem praw własności przez osoby prywatne 2EXPUCITE sformułowana wiązka celów jest „zoperacjonalizowana" dla osoby lub instytucji, której państwo powierza przeprowadzenie prywatyzacji. W kategoriach teorii agencji można stwierdzić, że państwo jest pryncypałem, które zaleca agentowi zrealizowanie prywatyzacji jako wiązki celów, (wymóg nie został spełniony przy prywatyzacji wg Klimczakl

1.    Agent działa ja .o powiernik celów pryncypala. ponieważ od wywiązania się z powiernictwa zależy realizacja jego własnych celów.

2.    Prywatyzowane przedsiębiorstwo nie jest stroną lecz przedmiotem prywatyzacji Przedmiotowy aspekt przedsiębiorstwa, tj kapitał ludzki, wiedza pracowników, jest wyceniony i uwzględniony w procesach restrukturyzacyjnych odpowiednio do swego znaczenia.

Wycena przedsiębiorstwa przeprowadzona jest przez niezależnych ekspertów, mających pełny dostęp do informacji o przedsiębiorstwie i zorientowanych w koszcie alternatywnych zasobów rzeczowych przedsiębiorstwa.

O Emotywizm

Stanowisko Nich Mistyczne

r. Nie ma sposobu oceny moralnej czynów ( nihilizm etyczny. Sofiści)

111. Absolutyzm etyczny

A. Formułuje normy określające postępowanie ludzi w typowych, powtarzanych sytuacjach np. obowiązek opieki nad dziećmi lub dotrzymywaniem warunków umowy.

Ił. Formułuje normy strzegące istotnych więzi społecznych, bez których społeczeństwo nie mogłoby istnieć np. reguły chroniące życie.

e. Formułuje normy określające stosunek człowieka do przyrody i jej sil taki jak solidarność wobec osób dotkniętych

kataklizmem, opiekuńczość wobec słabych i chorych.    .......

I). Formułuje zalecenia rozwijania pewnych predyspozycji uznanych za cenne np. wytrwałość, pracowitość, cierpliwość cży odwaga.

Pluralizm moralny

I. Radykalny pluralizm - głosi że poglądy na temat słuszności i niesłuszności czynów nie dają się pogodzić-firma powinna być neutralnie światopoglądowa.

Radykaliści mówią: Wszystkie organizacje powinny być moralne, również państwo, szkoły, uczelnie.

[[. Pluralizm uzasadnień moralnych - oznacza, że istnieje społeczna zgoda co do zasadniczych norm moralnych, natomiast normy te są różnie uzasadniane

III,    Pluralizm czynów - wynikający ałbo z różnych okoliczności czy Z różnic w pefcepcji tych okoliczności albo z różnic w

ocenie tych wartości.

IV.    Pluralizm samorealizacji - oznacza, że ludzie mają wd ność wyboru wartości i stylów życia.

1. Paziom	Korzyści - Moralność	! Nie istnieje	^ -doraźna	-niejesi	Egoizm	- Zrób to
prekonwencjonalny	osobiste wymuszana	działanie	sytuacja	rozpatrywana	krótkotrwały	inaczej
	za pomocą kar	instynktowne
A. Posłuszeństwo i
kara	-Moralność	Zasada
	: opłacana za	wzajemności	Oddzielenie			- Co będ
B.lndywidualizm i	pomocą		sytuacji od			tego miał
wzajemność	nagród		korzyści	Słaba
1 II .Poziom	Korzyści . Moralność	Normy służą	Oddzielenie		£goi2m	Bądź
| konwencjonalny	osobiste motywowana	grupie	sytuacji od		dalekowzroczny	dobrym
			korzyści w			kolega
A. Konformizm	akceptację		dłuższym
grupowy	grupową		czasie
	- Moralność					To, co
	motywowana					legalne je
	przez					etyczne
	akceptację	Normy są
	społeczną	potrzebne
		społeczności
III. Poziom	Kotzyści : Człowiek	Poszukiwanie
' postkonwencjonalny	społeczne wybiera	uzasadnienia
	działania	dla wyborów
A. Społeczny	■ korzystne dla	korzystnych
kontrakt	społeczeństwa	społecznie
B. Zasady	-człowiek	Poszukiwanie
uniwersalne	. odkrywa	norm
	uniwersalne	uniwersalnych
	zasady dla	dla
	społeczeństwa	społeczeństwa

h

I ^Przyczyny konfliktów moralnych w biznesie

I Sprzeczności w systemie etycznych np. związane z rozpowszechnianiem uniwersalnych norm moralnych 2. Trudności wyważenia i uporządkowania wartości w system hierarchiczny

V Występowanie sprzeczności między wartościami istotnymi dla jednostki a wartościami cenionymi przez grupę.

4. Sprzeczności między postulatami moralnymi dotyczącymi różnych ról społecznych pełnionych jednocześnie prze2 jednostkę np. ojca rodziny, pracownika firmy i obywatela.

Przyczyny konfliktów o oodłoźu loialnościowym pracownika wobec firmy.

1.    Odpowiedzialność wobec udziałowców za skutki finansowe działalności firmy np. za marnotrawstwo środków.

2.    Odpowiedzialność wobec klientów za skutki finansowe działalności firmy, np. banku wobec depozytariuszy. Odpowiedzialność wobec współpracowników za skutki produkcyjnej działalności firmy, np. w postaci szkodliwych dla zdrowia lub grożących życiu warunków pracy.

4. Odpowiedzialność wobec klientów za produkty firmy, które mogą być szkodliwe lub groźne dla życia.

5. Odpowiedzialność wobec klientów za produkty firmy, które mogą być szkodliwe lub grożące dla życia

6.    Odpowiedzialność wobec sąsiadów, np. za zanieczyszczenie środowiska naturalnego

7.    Odpowiedzialność wobec konkurentów za przestrzeganie reguły fair play

Konflikt moralny między legalnością a odpowiedzialnością w wymienionych wypadkach powstaje wówczas, gdy: ł Negatywne skutki dla osób trzecich, znane pracownikom firmy, są ukrywane.

2. Intencja osób przeżywające konflikty moralne nie są emocjonalne, tj. nie wynikają np. z sympatii lub nienawiści.

Poziomy wg Kohlberga:

Poziom - Prekonwencjonalny - ludzie znają normy ale nie uznają ich za własne, ale przestrzegają je z uwagi na kary lub nagrody (charakteryzuje młodzież i dzieci, część dorosłych gorzej wykształconych, gorzej sytuowanych).

Poziom - Konwencjonalny - idei kary nie odczuwa ale obawia się. że nie będzie akceptowany (wykluczony) społecznie Obawia Się potępienia.

Konformista grupowa - bezrefleksyjnie przestrzega norm grupowych i prawnych nie dokonując oceny ich słuszności lub nie. (PRL, faszyzm. Korea)

Poziom - Postkonwencji - rozważa i kwestionuje normy, tworzy nowe. (Jezus z Nazaretu. Budda. L Wałęsa)

I    Subiektywizm etyczny (kontraktualizm)

A. Sądy moralne są stosowane uniwersalnie: jeśli C2yn jest dobry dla jednej osoby, jest także dobry dla innych w tych samych okolicznościach. gdyby było odwrotn ie kontrakt nie zostałby zawa rty H. Sądy moralne ograniczają Iud2i, niezależnie od tego, czy odpowiadają one ich pragnieniom i'. Człowiek ma poczucie wpływu, będące formą moralnej nagrody i poczucie przeciwstawne bedace formą moralnej nagrody.

II. Relatywizm etyczny

A.    Polega na twierdzeniu, że sądy o moralnej słuszności są po prostu wyrażeniem uczuć, opinii o wartości moralnej danego czynu i osoby

B.    Sądy moralne są zdeterminowane kulturowo (relatywizm kulturowy) lub historycznie (relatywizm historyczny).

1

Etyka gospodarcza iako dział etyki

1.    Etyka opisowa <deskryptywna_ - zajmująca się wyjaśnieniem zjawiska moralności, opisaniem jej różnych systemów i historią. Metoda i analiza psychologiczna, socjologiczna, historyczna.

2.    Etyka normatywna - zajmująca się konstruowaniem i uzasadnianiem systemów moralnych, które autorzy uważają za

słuszne.    .....

Metaetyka - zajmuje się logiczną analizą języka etyki i jej metodologią. Poszukuje ona znaczenia takich pojęć jako dobro czy słuszność.