Finanse p stwa Wypych4 175

Sprawozdania finansowe jako źródło informacji o przedsiębiorstwie

koniec okresu. Ująć to można w formie schematycznej następująco:

Centralne miejsce zajmuje zestawienie nadwyżek finansowych netto (środki pieniężne netto) rozumianych jako różnica między wpływami i wydatkami. Nadwyżka finansowa netto powszechnie określana jest mianem cash flow. Pojęcie cash flow nie ma jednak w literaturze ekonomicznej jednakowej i ogólnie przyjętej definicji. Mylące jest dosłowne tłumaczenie z angielskiego tego terminu jako „przypływ gotówki” („wpływ pieniędzy”, „wpływ do kasy”) a zwłaszcza nadawanie mu interpretacji jako sumy zysku netto i amortyzacji. Takie tradycyjne ujęcie nie uwzględnia ruchu środków pieniężnych spowodowanych zwiększaniem i zmniejszaniem kapitałów własnych i obcych, czy procesami inwestycyjnym, ogranicza się bowiem wyłącznie do tej części dochodów, która pozostaje po uregulowaniu wydatków i jest do dyspozycji jako źródło finansowania wypłat z zysku oraz samofinansowania inwestycji.

		Środki pieniężne netto (wpływy - wydatki) z działalności operacyjnej
Stan gotówki na początku okresu sprawozdawczego	+	Środki pieniężne netto (wpływy wydatki) z działalności inwestycyjnej	=	Stan gotówki na koniec okresu sprawozdawczego
		Środki pieniężne netto (wpływy - wydatki) z działalności finansowej

Biorąc pod uwagę różnego rodzaju korekty wyniku finansowego na poziomie operacyjnym, a także potrzebę uwzględnienia wpływu na wynik finansowy rezultatów działalności inwestycyjnej uzasadniony jest stopniowy rachunek cash flow, tzn. umożliwiający określanie nadwyżek finansowych netto w zależności od rodzaju strumieni pieniężnych, których dotyczy. Taka konstrukcja cash flow ma charakter bardziej uniwersalny, może objąć całokształt zdarzeń tworzących komponenty strumieni płatniczych czy finansowych. Cash flow może spełniać wówczas funkcję miernika sterującego przy podejmowaniu decyzji finansowych. Dostarczając informacji o kształtowaniu się strumieni płatniczych i finansowych przedsiębiorstwa i niesionych przez nie zmianach w jego sytuacji finansowej cash flow uznawany jest za jeden z podstawowych mierników równowagi finansowej. Dodatnia nadwyżka finansowa netto sprzyja niewątpliwie umacnianiu równowagi finansowej, z kolei ujemna wskazuje na groźbę destabilizacji finansowej. Określanie i analiza cash flow pozwalają na pełniejszą charakterystykę sytuacji finansowej, co ma szczególne znaczenie zwłaszcza przy ocenie zdolności płatniczej. Posługiwanie się nadwyżką finansową umożliwia wyeksponowanie tych aspektów, które są niemożliwe do uchwycenia na podstawie bilansu i rachunku zysków i strat.

Przykładową formę sprawozdania z przepływów środków pieniężnych z podziałem na rodzaje działalności, w ramach których zestawione są wpływy i wydatki, dając w ten sposób nadwyżkę finansową netto dla każdej działalności, przedstawia tablica 4.2. W celu zebrania danych do sprawozdania należy ustalić wszystkie wpływy i wydatki z okresie sprawozdawczym, a następnie przypisać je do poszczególnych rodzajów działalności.

W szczególności istotne jest określenie nadwyżki finansowej odnoszącej się do działalności operacyjnej, przy założeniu, że punktem wyjścia jest wynik finansowy netto. Należy wziąć pod uwagę różnice w czasie między wystąpieniem kosztów a odnośnym wydatkiem z tego tytułu przy określaniu kwoty przepływów gotówkowych w działalności operacyjnej. Przy liczeniu wyniku netto trzeba odejść od zasady memoriałowej (tzn. rejestracji dochodów i kosztów w chwili dokonania transakcji) i przejść do zasady kasowej (tzn. uwzględnić faktyczne wpływy i wydatki w danym okresie). Ponadto niektóre wydatki i wpływy nie generują gotówki ani nie wymagają jej wydatkowania. I wreszcie wykluczyć należy transakcje związane z działalnością inwestycyjną lub finansową. W dalszej kolejności wyraźnie należy rozgraniczyć przepływy odnoszące się do działalności inwestycyjnej oraz finansowej, tak aby były one klasyfikowane zgodnie z naturą odnośnych transakcji.

Zaprezentowane w tablicy 4.2. ujęcie przepływów środków pieniężnych oparte jest na tak zwanej metodzie pośredniej (punktem wyjścia jest zysk netto lub strata netto, a więc ostateczny wynik rachunku zysku i strat, który jest stopniowo korygowany w celu ustalenia kwot nadwyżek finansowych netto). Inny sposób ujęcia pi^epływów opiera się na metodzie bezpośredniej - w tym przypadku zestawia się oddzielnie źródła środków pieniężnych i oddzielnie wykorzystanie środków pieniężnych (każdorazowo w podziale na poszczególne rodzaje działalności). Nadwyżkę pieniężną netto określa się w końcowej części sprawozdania jako różnicę między sumą źródeł gotówki i sumą wykorzystania gotówki.