Sprawozdania finansowe jako źródło informacji o przedsiębiorstwie
nika uwaga zostanie skupiona między innymi na wykorzystaniu sprawozdań do oceny sytuacji majątkowej i analizy kondycji finansowej przedsiębiorstwa, oceny jego zdolności kredytowej i pozycji rynkowej, badania zależności między strukturą majątkową i strukturą finansowania majątku i wreszcie do oceny projektów rozwojowych. W każdej z tych sytuacji informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych są niezbędne. Pamiętajmy o tym,że sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa stanowią dokumenty wiarygodne i sporządzone zgodnie z zasadami określonymi przez prawo, jako takie podlegają weryfikacji przez biegłych rewidentów.
Umiejętność „czytania” sprawozdań i pozyskiwania z nich odpowiednich informacji stanowi jedną z podstawowych przesłanek ułatwiających podejmowanie prawidłowych decyzji finansowych. Odnosi się to zarówno do decyzji wewnętrznych przedsiębiorstwa, podejmowanych przez menedżerów, jak i decyzji zewnętrznych, ale dotyczących przedsiębiorstwa. W tym drugim przypadku chodzi o kredytodawców, wierzycieli, a także potencjalnych inwestorów, którzy skłonni byliby ulokować kapitały w przedsiębiorstwie, oczekując z tego tytułu wymiernych korzyści finansowych. Czytanie sprawozdań finansowych jest najlepszym sposobem zaznajomienia się ze strukturą i kondycją finansową przedsiębiorstwa. Przy rozważnym podejściu sprawozdania finansowe stanowią punkt wyjścia przy podejmowaniu decyzji związanych zarówno z zarządzaniem, jak i inwestowaniem.
1. Uwagi wstępne
Analiza sytuacji majątkowo-finansowej przedsiębiorstwa ma na celu przygotowanie i przetworzenie informacji pozwalających na kompleksową i wszechstronną cenę funkcjonowania przedsiębiorstwa i jego efektywności. Informacje te umożliwiają ustalenie faktów i zjawisk ekonomicznych wywierających wpływ na działalność przedsiębiorstwa i osiągane rezultaty finansowe. Na tej podstawie podejmowane są przez kierujących przedsiębiorstwem decyzje dotyczące jego rozwoju, a kredytodawcy i potencjalni inwestorzy oceniają możliwości angażowania kapitałów w finansowanie jego działalności. W oparciu o dane zawarte w podstawowych sprawozdaniach finansowych najczęściej przeprowadza się:
- ocenę struktury majątkowo-kapitałowej przedsiębiorstwa,
- ocenę kondycji finansowej przedsiębiorstwa.
Ocena struktury majątkowo-kapitałowej opiera się przede wszystkim na danych bilansowych i z tego względu określana jest niekiedy jako wstępna analiza bilansu. Obejmuje ona badanie struktury majątku (aktywów), struktury kapitałowej (pasywów) oraz badanie relacji zachodzących między strukturą majątku i strukturą kapitału. Dwa pierw-