geomechana
3

-88-

Według M. Hubera największe i najmniejsze wartości naprężeń dla wyrobi jak na (rys. 3.9), występują w punktach I i I’ (w stropie i w spągu), gdzie

-88-

Gy = g

xmax

— P:

Pz

cr_z =0

i w punktach II i 11’ (w ociosach), gdzie:

a_x =0

Gr — G

zmax

= Pz

1 + 2-

Graficznie [118] naprężenie to można przedstawić w sposób jak na rys. 3^ Gdy stosunek | jest maty, w stropie występuje naprężenie rozcinaj

a

w ociosach ściskające, natomiast dla — większe naprężenia ściskające w

b

sach oraz rozciągające w stropie i spągu maleją.

P* Px

Strop <

Rys. 3.10, Wykres naprężeń w otoczeniu wyrobltkl KOiytMOWiJO o przekroju ellptyc

m-2

pują naprężenia rozciągające, a na obwodzie są tylko naprężenia ści-I wyjątkiem I i I’, gdzie o_x = 0. Największą wartość osiąga naprężenie W punktach il i II’. Całkowite wyrównanie ciśnienia na całym obwodzie przy

m-1

^b p,

nlB wówczas wynoszą

g_z = a_x = p₂ + p_x

M dwa charakterystyczne stosunki osi elipsy

(3.8)

a _ m-2

b” 2 (3-9)

leniu warunku (3.8) znikają w stropie i spągu naprężenia rozciągające, hli ściskające mają większą wartość w ociosach, przy czym

max (Pz ⁺Px)

nku

m

m-2

•go można zauważyć, że podobnie jak przy wyrobiskach prostokąt-koftó naprężeń nie jest zależna od wielkości przekroju, lecz od jego Więc w danym przypadku od stosunku półosi elipsy.

Fit poprzednio prawa rozkładu naprężeń w sąsiedztwie wyrobiska o prostokątnym i eliptycznym są ważne dla innych przekrojów zbliżonych im do owalnych itp. Z praw tych wypływa ważny wniosek, że przelania dużej szerokości są niekorzystne, co wynika także z tablicy 3.3, li występują duże naprężenia rozciągające, a w ociosach silna kon-iprftlA Ściskających. Korzystne natomiast są przekroje, których wy-Wlękazi od szerokości, najlepiej gdy stosunek ten wynosi w : l = p_z: nls występują nspręźsnla rozciągające (na które skały są mało od-mprężsnlB śolsksjąos osiągają wielkości umiarkowane niezależnie od Iffttkroju. Jako przykład można przytoozyó olbrzymia komory w kopal-