IMAG0003

iko substancje buforujące. Funkcje buforujące białek osocza omówiono w rozdz. 12.2.1.

Białka osocza (ok. 65-80 g/1) tworzą stale dostępny roztwór odżywczy dla organizmu. To źródło białka jest wyko-■ '' w ane w szczególności w sytuacjach głodu. Oprócz tego, białka osocza służą jako „bufor aminokwasów” w procesie wyra. grzania różnego rodzaju białek organizmu. Ważną funkcją białek osocza jest również utrzymanie ciśnienia koloidoosmo-tycznego lonkotycznego), które opiera się przede wszystkim na nierównomiernym rozmieszczeniu białek pomiędzy przestrzenią śródnaczyniową a przestrzenią pozanaczyniową, edzie stężenie białka jest niskie. Chociaż udział białek w całko-* itvm ciśnieniu osmotycznym jest niewielki, wyłącznic te makr.—elekulame cząsteczki są odpowiedzialne za Utrzymane ciśnienia koloidoosmotyczncgo, ponieważ w odróżnieniu

a takie przeciwciał swoistych i • “'

^genowym omówi™ , rozdz.

cina 10.1. Białka osocza występujące u psa, kota i konia we frakcjach wstałych w wyniku rozdziału metodą elektroforezy (patrz także tab. 3)

rżenia krzepnięcia, tworzenie się obrzęków przy marskości groby).

Funkcja transportowa białek osocza odnosi się zarówno do iązków specyficznych, jak i niespecyficznych. Do transpor-niespccyficznego zdolne są przede wszystkim albuminy, rtórymi, oprócz np. bilirubiny i kwasów tłuszczowych, wiążą ; również pewne kationy, przede wszystkim dwuwartościowe. ielc egzogennych substancji, jak np. leki. podlega również wią-niu z albuminami. Dla transportu elektrolitów ma znaczenie a, że jedynie niezwiązana część kationów jest aktywna bio-'icznie. Na ten udział istotny wpływ ma wartość pH osocza, nieważ wiąże się ona bezpośrednio ze stopniem jonizacji bia-'■^osocza- Zjawisko to jest klinicznie istotne przede wszystkim

ineco^SCa'^U d° ^ ^(hiperwenty^|Ł>^cja - alkaloza spadek niego Ca -+ wzmożona pobudliwość i kum,u, --^P.

winna zawsze uwzględniać oddzielnie o*

rSZ. . odrOZnierriu

w specyficznym transporce ^^u^zych snKsta ^ i__k. i miel v hormony, pierwiastki siadowe tre, >-u/, itd (tab 10.3). W większości przypadków białka te shi/ąja środek ułatwiający rozpuszczanie substancji nierozpuszczalnych vn wodzie. Do n,-globulin należy np. transkobalamtna wiążąca witaminę B_p lub transkortyna wiążąca hormony steroidowe. Białko transportujące Cu - ceruloplazmina - należy do frakcji a -globulin, podczas gdy wiele lipoprotcm oraz. wiążąca zelazo

Slzk,™ amfoterycznyml, en zacho-wuja się wobec silniejszych kwasów jak zasady, a wobec sil-

, . , , _______ nrtt* ważna role

:c -iiadników małocząstcczkowych nie potrafią dyfundować przez srodbłonek naczyniowy. Pod względem ilościowym na;-* azmejsze są albuminy, które regulują ok. 80% ciśnienia kołotdoosmotycznego. Znaczenie funkcjonalne ciśnienia kolo-ir-r-śrroty cznego polega na regulacji wymiany płynów pomiędzy kapitanami i tkanką śródmiąższową (rozdz. 9.3.3.2). Białka osocza stanów ią siłę przeciwdziałającą w stosunku do ciśnienia h> drostatycznego. Przy nierównomiernej dystrybucji składo-»ęj koloidoosmotycznej i hydrostatycznej może dochodzić do wytworzenia obrzęku, przez co rozumie się patologiczne gromadzenie płynu w tkance śródmiąższowej. Istotną przyczyną obrzęków jest hipoproteinemia, np. w następstwie ciężkiej choroby wątroby, nerek lub jelit, lub jako skutek niedoborów na tle żywieniowym (obrzęki głodowe, np. „opuchlizna” głodowa u bardzo silnie niedożywionych dzieci w krajach rozwijających się, przedstaw ione są na ryc. 9.18). Obrzęki mogą jednak powstawać również przy podwyższeniu ciśnienia hydrostatycznego (np. obrzęk kardiogenny, rozdz. 9.3.3.2).

Obok udziału w wytwarzaniu ciśnienia koloidoosmotyczne-go. białka osocza i erytrocyty (rozdz. 9.2.3) stanowią również wyznacznik lepkości osocza krwi. której wartość w stosunku do lepkości wody jest prawie podwojona. Parametr ten ma także

znaczenie dla utrzymania ciśnienia krwi.

enzymy. spośród których znaczenie diagnostyczne pOSlddH

w szczególności transaminazy (patrz podręczniki chemii klinie

nej). Wzrost aktywności transaminaz może dostarczyć wskaż

w-ek dotyczących specyficznych uszkodzeń narządów. Znać; nie białek osocza jako sp—•*-----’

173