Image 153

Linie SS i DD przedstawiają podaż pracy i popyt na pracę w długim okresie czasu. Linie S„ S₀, S₂ i D_1; D₂ są odpowiednio podażą i popytem w krótkim okresie czasu. Dla płacy minimalnej w₀ podaż pracy w długim okresie czasu jest doskonale elastyczna.

Jeżeli krótkookresowa podaż pracy wynosi S_1f wówczas (przy danym popycie w długim okresie czasu) płaca wzrasta do poziomu w_r Podaż pracy ustala się na poziomie L_r Wzrost płacy powyżej minimum (w₀) wywołuje wzrost liczby ludności - podaż pracy wzrasta i krzywa podaży przesuwa się do S₀. W nowym punkcie równowagi E oferta pracy wynosi natomiast płaca osiąga poziom płacy minimalnej w₀. Liczba ludności przestaje wzrastać.

Jeżeli podaż pracy w krótkim okresie czasu wynosi S₂, wtedy płaca zmniejsza się do poziomu w₂ - spada poniżej poziomu płacy minimalnej (w₂ < w₀). Podaż pracy równa się L^. Spadek płacy poniżej minimum powoduje zmniejszenie się liczby ludności - podaż pracy spada i krzywa podaży przesuwa się w kierunku S₀. Równocześnie płaca wzrasta w kierunku płacy minimalnej w₀. Liczba ludności przestaje spadać.

Liczba ludności i rozmiary oferty pracy zależą także od kształtowania się popytu na pracę w krótkim okresie czasu. Jeżeli popyt na pracę zmniejsza się (linia popytu DJ, wówczas wielkość podaży pracy wyznacza punkt E_r Wzrost popytu i przesunięcie się linii popytu do D₂ oznacza, że rozmiary podaży pracy wyznaczone są przez punkt E₂.

RÓŻNICE PŁACOWE

W rzeczywistości gospodarczej pracownicy otrzymują różne płace. Nawet na rynku doskonale konkurencyjnym płace mogą być zróżnicowane. Wielkości rów-nowagi na rynku pracy ekonomistów mogą być odmienne od wielkości równowagi na rynku pracy strażaków. Wynika to z odmiennego kształtowania się krzywych popytu i podaży.

o

Wykres 143. Równowaga strażacy    na rynku pracy

Ekonomiści

Ze względu na istniejącą sytuację rynkową powstają różnice płacowe między ekonomistami i strażakami. Mechanizm rynku doskonale konkurencyjnego doprowadza do wyeliminowania istniejących różnic płacowych. Przypomnijmy, iż jednym z założeń rynku doskonale konkurencyjnego jest pełna mobilność czynników produkcji (pracy). Pracownicy mogą swobodnie przemieszczać się między różnymi zawodami i różnymi miejscami pracy.

Ekonomiści, których płace są niższe od płac strażaków, opuszczają swoje miejsce pracy i przekształcają się w strażaków. Krzywa podaży ekonomistów (S) przesuwa się w górę. Przy danej krzywej popytu płaca ekonomistów wzrasta. Pojawienie się nowych strażaków przesuwa krzywą podaży S’ w dół. Przy danej krzywej popytu na strażaków (D’) płaca strażaków zmniejsza się. Mechanizm wzajemnych dopasować rynkowych trwa aż do zaniku różnic płacowych między ekonomistami i strażakami.

W rzeczywistości mechanizm rynkowy nie eliminuje całkowicie różnic płacowych. Pracownicy różnią się między sobą zdolnościami, predyspozycjami do określonej pracy oraz preferencjami. Równocześnie rodzaje prac są zróżnicowane: praca w różnych warunkach klimatycznych, praca w mieście i praca na wsi, praca w dzień i w nocy, praca regularna i nieregularna, praca wymagająca dłuższego okresu przygotowania i praca nie wymagająca specjalnych przygotowań, praca bezpieczna i praca niebezpieczna dla zdrowia i życia pracownika, itp. Indywidualne preferencje pracowników wpływają na wybór określonego rodzaju pracy - jedni wolą pracować w mieście, inni na wsi, jedni preferują pracę regularną, inni nieregularną, itp.

Jeżeli różnice płacowe mają charakter kompensacyjny, tzn. kompensują jedynie różnice niepłacowe związane z różną atrakcyjnością poszczególnych rodzajów pracy, wówczas zróżnicowanie płac na rynku utrzymuje się w dalszym ciągu. Ten rodzaj różnic płacowych określa się mianem różnic kompensacyjnych. Gdyby wszyscy ekonomiści stwierdzili, iż preferują spokój i bezpieczeństwo swojej pracy w porównaniu do większej płacy, którą mogliby uzyskać pracując jako strażacy, wówczas nie nastąpią żadne przemieszczenia między dwoma rynkami pracy.

307