Image 110

RÓWNOWAGA W DŁUGIM OKRESIE CZASU

Analizując równowagę przedsiębiorstwa i gałęzi przemysłu w długim okresii czasu należy uwzględnić kształtowanie się popytu rynkowego oraz długookrc wych kosztów produkcji.

Zależności między równowagą w krótkim i długim okresie czasu są takie, że przedsiębiorstwo może znajdować się w sytuacji równowagi krótko i długookreJ sowej, natomiast przemysłu nie charakteryzuje pozycja równowagi w długim okresie czasu.

Gałąź przemysłu znajduje się w punkcie równowagi długookresowej tyli ko wówczas, kiedy wszystkie przedsiębiorstwa wchodzące w skład gałęzi osiągają równowagę w długim okresie czasu.

Reakcje dostosowawcze przedsiębiorstwa w długim okresie czasu polegaj; na zmianie wielkości przedsiębiorstwa lub zmianie skali działalności produkc nej. Reakcje dostosowawcze gałęzi przemysłu dotyczą zmiany liczby przedsią biorstw w gałęzi.

Jeżeli, przy danym popycie, wszystkie przedsiębiorstwa osiągnęły wielkc optymalną (wielkość, która pozwala zmaksymalizować zysk), a liczba przedsij biorstw w gałęzi jest także optymalna, wówczas przemysł osiąga równowag w długim okresie czasu.

Wykres 109. Równowaga przedsiębiors

w długim okresie czasu

KCP

Dany popyt rynkowy (DD) oraz podaż przemysłu (SS) wyznaczają cenę rynkową P,. Wykres B przedstawia krzywe kosztów (KM i KCP) w długim okresie czasu oraz krzywe kosztów w krótkim okresie czasu odpowiadające trzem, różnym rozmiarom przedsiębiorstwa (KM,, KCP,, KM₂, KCP₂, KM₃, KCP₃).

Cena P, jest ceną sprzedaży produktów przedsiębiorstwa. W wypadku przedsiębiorstwa pierwszego wielkością produkcji maksymalizującą zysk (rninirm żującą stratę) jest Q,. Sytuacja ta nie oznacza równowagi przedsiębior w długim okresie czasu. Przedsiębiorstwo może zwiększyć swoje rozmiary tafc^ aby wytwarzać wielkość produkcji Q₃ i osiągać zysk dodatni. Dla Q₃ cena rynkc wa jest większa od KCP₃ i równocześnie przychód marginalny (PM_p= P,) rów* jest kosztowi marginalnemu w długim (KM) i w krotkom okresie czasu (KM|| Przedsiębiorstwem o optymalnych rozmiarach jest przedsiębiorstwo trzeć wielkość produkcji Q₃ maksymalizuje zysk w krótkim i w długim okre-

natomiast _Sie czasu.

dsiębiorstwo osiąga równowagę, maksymalizację zysku w długim ^ifesie czasu, dostosowując swoją wielkość tak, aby przychód marginalny (PM = P) równał się kosztowi marginalnemu (KM) w długim i w krótkim

okresie czasu- ___

Równowaga przedsiębiorstw nie jest równoznaczna z równowagą gałęzi emysłu. W warunkach rynku doskonale konkurencyjnego pojedyncze przed-^P ebiorstwo posiada zbyt małą wagę, aby zmiana jego rozmiarów mogła wpły-ać na zmianę ceny rynkowej. Fakt, że przedsiębiorstwo pierwsze zwiększyło woje rozmiary i w punkcie równowagi długookresowej realizuje maksymalny zysk dodatni oznacza, iż pozostałe przedsiębiorstwa gałęzi przemysłu postąpią _W^Ypodobny sposób. W rezultacie krzywa podaży przemysłu, będąca sumą krzywych podaży przedsiębiorstw, przesunie się w prawo. Równocześnie zyski osiągane przez przedsiębiorstwa mogą przyciągnąć do gałęzi nowe kapitały, zwiększając .liczbę przedsiębiorstw w gałęzi. Jest to kolejny czynnik powodujący przesuwanie się krzywej podaży gałęzi przemysłu w prawo.

Przesunięcie podaży rynkowej w prawo oznacza, przy niezmienionej krzywej popytu rynkowego, spadek ceny równowagi. Tak więc cena P, nie jest ceną równowagi rynkowej w długim okresie czasu. Jeżeli podaż gałęzi przemysłu wzrośnie na tyle znacząco, że cena równowagi spadnie poniżej P₀, wówczas żadne z przedsiębiorstw nie osiągnie zysku dodatniego. W rezultacie kapitały zaczną odpływać z gałęzi. Liczba przedsiębiorstw w gałęzi zacznie zmniejszać się a krzywa podaży przemysłu przesunie się w lewo. Cena rynkowa zacznie wzrastać w kierunku P_e.

Gałąź przemysłu osiąga równowagę w długim okresie czasu wówczas, kiedy przedsiębiorstwa będące w gałęzi nie są zainteresowane zmianą swoich rozmiarów. Równocześnie nie następuje ani napływ, ani też odpływ przedsiębiorstw z gałęzi. Warunki te spełnione są wówczas, jeśli cena rynkowa równa jest minimum kosztu całkowitego przeciętnego w długim okresie czasu (KCP). W punkcie minimum KCP następuje równocześnie zrównanie się ceny rynkowej z długookresowym kosztem marginalnym oraz z krzywymi krótkookresowych kosztów marginalnych i przeciętnych typowego przedsiębiorsta gałęzi przemysłu.

Gałąź przemysłu osiąga równowagę w długim okresie czasu w punkcie zrównania się ceny rynkowej z minimum długookresowej krzywej KCP.

krzywa podaży przemysłu w długim okresie czasu

W długim okresie czasu zmienia się liczba przedsiębiorstw w gałęzi prze-ysłu. w rezultacie krzywa podaży przemysłu w długim okresie czasu zależy od

221