Image 83

7.    W krótkim okresie czasu produkcja podlega działaniu prawa malejących

przychodów. Zwiększając, ceteris paribus, nakład czynnika zmiennego osiągamy taki punkt, po przekroczeniu którego każda dodatkowa jednostka czynnika zmiennego daje coraz mniejsze przyrosty produkcji. Produkt marginalny czynnika produkcji jest malejący.    ^3 1

8.    Biorąc pod uwagę kształtowanie się produktu przeciętnego (PP) i produktu marginalnego (PM) można wyróżnić trzy etapy produkcji: etap I - PP rośnie, aż do wielkości maksymalnej; etap II - PP spada, PM spada lecz ciągle jest dodatni; etap III - PP spada, PM przybiera wartości ujemne.

Producent maksymalizujący zysk nie będzie produkował w ramach I i m etapu produkcji.

9.    W długim okresie czasu wszystkie czynniki produkcji są zmienne. Produ

cent szuka optymalnej kombinacji czynników zmiennych, które wykorzystuje do produkcji.    1

10.    Zmienne czynniki produkcji mogą być połączone ze sobą według stałych i zmiennych proporcji. Procesy produkcyjne o stałych proporcjach czynników zmiennych charakteryzują się stałymi, malejącymi i rosnącymi efektami skali produkcji.

11.    Produkcję o zmiennych proporcjach czynników można analizować przy pomocy izokwant produkcji.

Izokwanta produkcji jest krzywą, na której znajdują się wszystkie efektywne kombinacje czynników dające taką samą wielkość produkcji.

12.    Izokwanta produkcji jest wypukła w stosunku do początku układu, a jej nachylenie jest negatywne.

W ramach danej izokwanty występuje zjawisko substytucji czynników produkcji: wzrostowi nakładu jednego czynnika produkcji towarzyszy spadek nakładu drugiego czynnika.

13.    Stosunek, zgodnie z którym można zastąpić jeden czynnik produkcji drugim czynnikiem tak, aby wielkość produkcji nie uległa zmianie nazywa się marginalną stopą technicznej substytucji - MSTS = - AK/AL = PM_L/PM_K.

14.    MSTS jest malejąca: w miarę zastępowania czynnika kapitału przez coraz większą ilość czynnika pracy zmniejsza się ilość kapitału, którą można zastąpić każdą dodatkową jednostką pracy.

15.    Producent podejmuje decyzje w ramach danych ograniczeń technicznych i ekonomicznych - w ramach danej technologii oraz danych cen rynkowych czynników produkcji.

16.    Optymalna kombinacja czynników produkcji to taka kombinacja, która pozwala osiągnąć maksymalny poziom produkcji przy danych kosztach, lub taka, która dany poziom produkcji pozwala zrealizować przy minimalnych kosztach.

17.    Producent ograniczony jest daną wielkością środków, które przeznacza na zakup czynników produkcji oraz danymi cenami czynników. Linia, na której koszty całkowite związane z zakupem czynników są stałe nosi nazwę linii jednakowego kosztu. Nachylenie tej linii jest ujemne i wyznacza je stosunek cen czynników produkcji (- w/r).

18. Uwzględniając krzywe jednakowego produktu (izokwanty) oraz jednakowego kosztu producent poszukuje sytuacji optymalnej. Optimum produkcji znajduje się w punkcie styczności linii jednakowego kosztu z możliwie najwyżej położoną izokwantą produkcji. Jest to jedyny punkt, w którym marginalna stopa technicznej substytucji czynników równa się relacji cen czynników

produkcji.

¥

167