Image0008

lat był już na łożu śmierci i wkrótce zmarł nie dowiadując się o tym, że to nie on został wymieniony w modlitwie.

Epizod z tegoż 1171 roku związany z oblężeniem Montrća! o mało nie zakończył się dla Saladyna poważnymi konsekwencjami. Otóż po skutecznym oblężeniu, kiedy Saladyn gotował się do wejścia do zamku, nadciągnął Nur ad-DTna z wojskami. Saladyn nagle zaniechał działań i próbował pod jakimś pozorem wycofać się spod Montrćalu. Dopiero pod wpływem swego sędziwego ojca Nagma ad-DTn Ayyuba Saladyn zmienił postawę i pokajał się przed Nur ad-DTnem. W następnym roku ponownie doszło do zaognienia stosunków pomiędzy Saladynem a Nur ad-DTnem w trakcie oblężenia zamku Kerak, co niewątpliwie sprzyjało sytuacji krzyżowców. Sprawa rywalizacji pomiędzy Saladynem a Nur ad-DTnem, który przygotowywał wyprawę do Egiptu przeciw swemu krnąbrnemu podkomendnemu rozwiązała się w momencie śmierci tego ostatniego. W lipcu tego roku zmarł również Amalryk I, a jego następca Baldwin IV (1174-1185) miał ledwo 14 lat, zaś od dziewiątego roku życia zmagał się z trądem. Rajmund, hrabia Trypolisu i książę Galilei, który został na okres dwóch lat regentem młodocianego króla, nie mógł poradzić sobie z wewnętrzną opozycją. Los zatem sprzyjał Saladynow i.

Na przełomie 1174 i 1175 roku egipski sułtan przeprowadził udane kampanie w Syrii, których owocem było obwołanie się królem Egiptu i Syrii. W kwietniu roku 1176 Saladyn rozprawił się na tzw. Wzgórzu Sułtańskim (na południe od Aleppa) z Sayf ad-DTnem II, atabegiem Mosulu (1169-1176), należącym do dynastii ZankTdów. Wprawdzie nie zdobył wówczas głównej twierdzy, Aleppa, ale uwalniając jeńców i dzieląc łupy pomiędzy swoich żołnierzy, rozpoczął budować wizerunek sprawiedliwego władcy.

Saladyn pogrążył więc ZankTdów, z niebezpiecznymi zaś asasynami ułożył się pokojowo¹. Najważniejszym celem Saladyna stała się jednak walka z Frankami i wyparcie ich z zajmowanych ziem na Wschodzie. Pierwsza potyczka z krzyżowcami zakończyła się dla Saladyna dotkliwym fiaskiem dla jego prestiżu. Stało to się pod koniec listopada 1177 roku w okolicach zamku Montgisard w pobliżu Ramia. Jego wojsko zostało rozbite oraz rozproszone skutkiem brawury braci Baldwina i Baliana z Ibelinu, ale jedna bitwa nie mogła w tych okolicznościach przesądzić o wyniku całej długoletniej wojny. Zaplecze ludzkie i ekonomiczne Saladyna w porównaniu z możliwościami Franków wydawało się niewyczerpane. W czerwcu 1179 roku sułtan zadał dotkliwą klęskę krzyżowcom pod Marg al-‘Uyun. Lista znakomitych jeńców, którzy wpadli do jego niewoli, podniosła nadzieje na dalsze sukcesy. Zawarty wkrótce dwuletni rozejm z Baldwinem IV pozwolił na zbieranie sił przez obie strony. Saladyn musiał także rozwiązać zbrojnie konflikt z opozycją ZankTdów, którzy weszli w konszachty z Frankami. Przy biernej postawie krzyżowców, których król Baldwin IV zmagał się febrą, Tm5d ad-DTn II, bratanek Nur ad-DTna, poddał Saladynowi Aleppo w czerwcu 1183 roku, a dopiero co zdobyty Damaszek stał się stolicą, tak jak w czasach Umajjadów. To umocniło Saladyna, który zyskał uznanie w oczach kalifa An-NSsira (1180-1226). Seldżucy, umocnieni pokonaniem pod Myriokefalonem we wrześniu 1176 roku cesarza bizantyńskiego Manuela Komnena, nie tylko traktowali go z szacunkiem, ale pragnęli wkraść się w jego łaski. Mas‘ud Tzz ad-DTn, atabeg Mosulu (1176-1193), drugi z bratanków Nur ad-DTna, poważnie obawiał się o swoją domenę.

Do pogorszenia stosunków pomiędzy Frankami a Saladynem doszło niewątpliwie w wyniku agresywnych poczynań Renalda z Chatillon, dawnego regenta Antiochii. Regularne bandyckie napaści na kupców i pielgrzymów muzułmańskich, czynione przez ludzi Renalda na lądzie oraz morzu co najmniej od 1181 roku stały się znakomitym pretekstem do wznowienia walk pomiędzy stronami konfliktu. Kolejne walki wybuchły w drugiej połowie września 1183 roku, kiedy Saladyn wyruszył w kierunku Palestyny, jednak nie przyniosły one rozstrzygnięć. W marcu 1185 roku zmarł niepozbawiony talentów i rycerskiej odwagi Baldwin IV. Jego następca, ośmioletni Baldwin V, zwany Dziecię, zmarł w sierpniu 1186 roku. Droga do tronu otworzyła się przed jego ojczymem Gwidonem

XV

1

Bernard Lewis, Soladin and the assassins, „Bullelin of the school of oricntal and African studies” 15 (1953), s. 239-245.