IMG00095

95

Kształtując wał uwzględnia się wymagania konstrukcyjne, technologiczne, montażowe i inne.

Ukształtowanie wału wykonuje się w dwóch wariantach:

1.    Łożyska w podporach B i E (przekroje 1 i 5) są jednakowe (rys. 8.2.1 c,d) (wariant 1, zaleca się);

2.    Łożyska w podporach B i E (przekroje 1 i 5) są różne (rys. 8.2.2c,d) (wariant 2).

WARIANT 1 (rys. 8.2.1c,d)

1.1.    Średnica wału w łożyskach podpór B i E (przekroje 1, 2, 5) musi:

-    być równa lub większa od średnic obliczeniowych t^neor 9 mm, ri₂teor 28 mm, 5 teor 42 mm;

-    mieć ostatnią liczbę wymiaru 0 lub 5 mm (wewnętrzne średnice łożysk tocznych są wykonane w wymiarach, których ostatnią liczbą jest 0 lub 5 mm). Przyjmuje się d_x-d_s =45 mm.

1.2.    Średnica wału dla otworu piasty (przekrój 3) musi być:

-    większa od średnicy obliczeniowej ri_{3(4) teor} = 40 mm;

-    większa od d_x= d₅ = 45 mm, żeby była możliwość osadzenia koła na wale bez uszkodzenia powierzchni pod łożysko. Przyjmuje się d₃= 48 mm.

1.3.    Z jednej strony piasty (zaleca się ze strony wysięgowego odcinka), między piastą a łożyskiem, wał wykonuje się z kołnierzem o średnicy d= 53 mm, co wynika z wysokości odsądzenia łożyska d_a (d_a - 9.9.2).

1.4.    Z drugiej strony piasty (między piastą a łożyskiem) ustalona jest tuleja o wewnętrznej średnicy d,= 45 mm. Takie rozwiązanie pozwoli od lewej strony wału osadzić do kołnierza (d = 53 mm) piastę (d = 48 mm), tulejkę (d = 45 mm) i wewnętrzny pierścień łożyska (d = 45 mm). Zewnętrzny pierścień łożyska jest podpierany przez pokrywę boczną.

1.5.    Wszystkie średnice wysięgowego odcinka wału muszą być mniejsze od d₅= 45 mm.

1.6.    Średnica wału pod uszczelnienie (przekroje 6, 7) musi być:

-    większa od średnicy obliczeniowej d₆ teor= 40 mm;

-    mniejsza od średnicy (lub równa) d₅= 45 mm;

-    zgodna z szeregiem wewnętrznych średnic uszczelnień (tabl. 10.1.1). Przyjmuje się ri₆ = 42mm.

1.7. Średnica wysięgowego odcinka wału d_s musi być:

-    większa od średnic teoretycznych w przekrojach 7 i 8 (ri₇teor= 36 mm, </_8teor= 32 mm);

-    zgodna z szeregiem wymiarów czopów walcowych (tabl. 8.4.1). Przyjmuje się ri_g=38mm.

WARIANT 2 (rys. 8.2.2c, d)

2.1.    Średnica wału pod łożysko podpory E (przekrój 5) musi być:

-    równa lub większa od średnicy obliczeniowej

teor ⁼ 42 mm;

-mieć ostatnią liczbę wymiaru 0 lub 5 mm (p. 1.1). Przyjmuje się ri₅ = 45 mm.

2.2.    Średnica wału pod łożysko podpory B (przekroje 1, 2) musi być:

-    równa lub większa od średnic obliczeniowych d_]teor= 0 mm, d_{2 teor}= 28 mm;

-    mieć ostatnią liczbę wymiaru 0 lub 5 mm (p. 1.1). Można przyjąć d\= 30 mm. Przyjmuje się </,= 35 mm.

2.3.    Średnica wału w miejscu osadzenia piasty koła (przekroje 3, 4) musi być:

-    równa lub większa od średnic obliczeniowych d3 teor⁼ 35 mm, d₄ teor 40 mm,

-    większa od średnicy </,= 35 mm.

Przyjmuje się ri₄ = 40 mm.

2.4.    Z prawej strony piasty, między piastą a łożyskiem d₅ = 45 mm, wał wykonuje się z kołnierzem o średnicy d = 53 mm (p. 1.3).

2.5.    Z lewej strony piasty (między piastą a łożyskiem d_x = 35 mm) jest ustalona tulejka o wewnętrznej średnicy d = 35 mm.

Takie rozwiązanie pozwoli od lewej strony wału osadzić do kołnierza (d = 53 mm) piastę ( d= 40 mm), tulejkę (d = 35 mm) i wewnętrzny pierścień łożyska (d = 35 mm). Zewnętrzny pierścień łożyska jest podpierany przez pokrywę boczną. Ukształtowanie wysięgowego odcinka wału (p. 1.5...1.7).

8.3. KONSTRUOWANIE WAŁÓW

8.3.1. MATERIAŁY I OBRÓBKA CIEPLNA

Lekko i średnio obciążone wały i osie produkuje się ze stali 25, 30, 35 bez obróbki cieplnej. W wielu przypadkach używa się stali 40,45,40H z obróbką cieplną (ulepszanie cieplne).

Ciężko obciążone wały produkuje się ze stali stopowych 40HN, 40HNMA, 30HGS z obróbką cieplną.

Przy podwyższonych wymaganiach co do twardości powierzchni wału (wał z wielowypustami) korzysta się ze stali do nawęglania -20H, 12HN3A lub azotowania 38HMJ, 38HMJA.

8.3.2. ZALECENIA

Konstruowanie wałów wykonuje się w trakcie procesu konstruowania reduktora.

Przyjęty wariant ukształtowania wału (8.2), otaczające wał i zamontowane na wale części reduktora (dla regulacji zazębienia, łożysk, mocowania elementów osa-

Dla wałów z naciętym zębnikiem o materiale wału decyduje materiał zębnika.

Odcinek wału w miejscu montowania uszczelnień należy obrabiać cieplnie na głębokość h = 0,3...0,4 mm przy HRC 45...48.

Obróbka cieplna wałów (8.4.3).

Własności wytrzymałościowe materiałów wałów (19.2, tabl. 19.2.1).

KONSTRUOWANIA WAŁÓW, wg [15]

dzonych na wale itd.) (rys. 8.3.6a), wymagania technologiczne, montażowe, eksploatacyjne określają:

-    niezbędne pasowania i pola tolerancji;

-    wymagania co do chropowatości powierzchni;

-    niezbędne tolerancje kształtu i położenia.