IMG00218

Regulacja genów organizmów prokariotycznych 233

0    (o m.cz. 70 kDa). W warunkach szoku cieplnego wzrasta w komórce ilość

1    stabilność a³², a¹² inicjuje transkrypcję regulonu hsp (ang. heat shockprotein). W skład regulonu hsp wchodzi ok. 30 genów z elementami promotora specyficznymi dla a³². Geny białek szoku cieplnego kodują albo proteazy degradujące zde-naturowane białka albo chaperony, białka opiekuńcze. W normalnych warunkach chaperony ułatwiają ufałdowanie nowo powstałych białek, w warunkach szoku cieplnego zaś łączą się ze zdenaturowanymi białkami, umożliwiając im odzyskanie aktywnej konformacji lub kierując je na drogę proteolitycznego rozpadu.

W komórkach eukariotycznych istnienie 3 polimeraz RNA, nukleosomów, procesu dojrzewania końców RNA, składania eksonów, ich alternatywnego składania, przedziałów komórkowych rozdzielających procesy transkrypcji i translacji, potranslacyjnej modyfikacji białek i ich komórkowa lokalizacja stwarzają dodatkowe poziomy regulacji aktywności genów i ich produktów. W eukariotycznych promotorach oprócz miejsca wiązania jednej z polimeraz RNA istnieje na ogół szereg miejsc wńązania dodatkowych białek transkrypcyjnych. Miejsca wiązania białek wpływających na transkrypcję mogą być też położone z dala od promotora, zarówno po stronie 5’, jak i 3’ genu. W zależności od funkcji nazywa się je wzmacniaczami (enhancerami) lub wyciszaczami (silencerami). Wiele z tych sekwencji regulatorowych jest specyficznie rozpoznawanych przez więcej niż jeden białkowy czynnik transkrypcyjny. O statusie transkrypcyjnym eukariotycznego genu decydują wzajemne interakcje histonów, czynników transkrypcyjnych (zarówno tych związanych z promotorem, jak i z dalszymi sekwencjami) i kompleksu polimerazy RNA.

Pytania

1 £ _coli reguluje ekspresją wielu swoich genów w zależności od zasobów

Jakie są dostępne w

6. Produkt genu lach wiążąc się z