img057

Są to *:

. — trudności związane z jedzeniem 32%,

—    ataki drgawek 26%,

—    ogryzanie paznokci 24%,

—    reakcje lękowe 12%,

—    enkopresis 10%,

—    onanizm 9%,

—    mruganie 7%,

—    skargi hipochondryczne 7%,

—    ssanie palca 6%,

—    jąkanie się 6%,

—    kradzieże 6%,

—    wagary 4%.

Badania przeprowadzone w Zakładzie Psychologii Klinicznej UJ także wykazują współwystępowanie z objawem moczenia wiele różnych symptomów innego typu: lęków, drażliwości, pobudliwości psychoruchowej, złych stosunków z grupą rówieśniczą, niechęcią do nauki.

Badania przyczyn występowania moczenia mimowolnego pokazują, iż w 90% przypadków (wg Cro-sby 1950), a w 99% przypadków (wg Chapmana) 1973 stwierdza się psychogenne podłoże moczenia, j Według innych autorów (W. Franczak, H. Ulatow-ska, 1963) w wielu przypadkach mimowolnego moczenia stwi°rdza się istnienie podłoża somatycznego: choroby rdzenia, zapalenie miedniczek nerkowych, zapalenie pęcherza itp. ².

W opracowaniach dotyczących przyczyn występowania mimowolnego moczenia wskazuje się na dwa główne psychogenne powody istnienia zaburzenia.

^ł Podaję za M. Przetacznikową, M. Susułowską: Wybrane... jw , s. 272.

* Podaję za: Z. Szymańską: Psychiatria wieku dziecięcego i młodzieńczego. Wyd. II. Warszawa 1960, PZWL*.

Pierwszy to niewykształcenie umiejętności kontroli wydzielania moczu w wyniku nieprawidłowego treningu czystości. Sugeruje się, że trudności w treningu czystości mają te dzieci, które rozpoczęły go zbyt wcześnie lub zbyt późno. Zbyt wczesne rozpoczęcie treningu, przed 5 miesiącem życia, nie daje dobrych rezultatów trwa bowiem bardzo długo — około 10 miesięcy *. Nie powinno się zatem rozpoczynać treningu w tym zakresie przed pełnym opanowaniem przez dziecko sprawności chodzenia; dopiero dziecko dobrze chodzące potrafi kontrolować czynność pęcherza. Zatem naukę czystości powinno rozpoczynać się po pierwszym roku życia. Ph. Barker podaje, że najlepiej rozpoczynać trening czystości między 1,5 a 4 rokiem życia². Uczenie w późniejszych etapach rozwoju (podobnie jak we wcześniejszych) także nie przynosi pozytywnych rezultatów. Trudności w opanowaniu dowolnego oddawania moczu mogą mieć również dzieci ogólnie słabe, chorowite, często pozostające w łóżku oraz dzieci z opóźnieniem w zakresie sprawności motorycznych i z opóźnieniem rozwoju mowy.

Druga, duża grupa przyczyn występowania mimowolnego moczenia się to, zgodnie z danymi z literatury, nieprawidłowości tkwiące w środowisku rodzinnym. Analiza przyczyn moczenia się wskazuje na dwustronną wzajemną zależność pomiędzy warunkami środowiska domowego a występowaniem moczenia. Z jednej strony bowiem moczenie mimowolne może być skutkiem nieprawidłowych metod wychowawczych, wadliwych kontaktów emocjonalnych pomiędzy dziećmi a rodzicami. Z drugiej strony fakt, że dziecko moczy się może

¹    Por M. Herbert: Emotional... jw.

²    Ph. Barker: Podstawy... jw.

67