img078

W celu zniszczenia w pożywkach mikrobiologicznych zarówno form wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych drobnoustrojów, należy zastosować pasteryzację frakcjonowaną, zwaną tyndalizacją. Proces tyndalizacji polega na trzykrotnym przeprowadzeniu pasteryzacji w aparacie Kocha (w temp. 100°C przez 30 min) w odstępach 24-godzinnych. W przerwach między wyjaławianiem pożywki umieszcza się w cieplarce o temp. 30°C, w celu wykiełkowania przetrwałników. Podczas pierwszej pasteryzacji giną formy wegetatywne drobnoustrojów. W ciągu 24-godzinnej przerwy prze-trwalniki kiełkują w formy wegetatywne, które zostają zniszczone podczas drugiej pasteryzacji. Dla uzyskania pewności, że wszystkie przetrwalniki zostały pobudzone do kiełkowania, przeprowadza się trzecią pasteryzację -po kolejnej 24-godzinnej przerwie.

Sterylizacja w autoklawie. Autoklaw jest aparatem służącym do sterylizacji w parze wodnej pod ciśnieniem (rys. 1.2a). W laboratoriach mikrobiologicznych autoklawy znalazły szerokie zastosowanie do sterylizacji pożywek, których składniki nie ulegają rozkładowi pod wpływem wysokiej temperatury. Autoklaw jest aparatem, w którego skład wchodzą: dwie komory kotła hermetycznie zamykane pokrywą, system grzewczy wody, manometry, termometry i przewody z zaworami. Jedna z komór kotła, zwana sterylizacyjną, służy do umieszczenia materiału przeznaczonego do wyjaławiania, druga jest przeznaczona do wytwarzania pary wodnej, gdyż znaj-

Rys. 1.2. Schemat budowy i działania urządzeń służących do sterylizacji: a - autoklaw, b - aparat Kocha

14