• Wykonanie:
1. Oznaczanie liczby bakterii z uwzględnieniem bakterii wytwarzających
barwniki:
- pobrać próbki powietrza ww. metodami na podłoże agarowe odżywcze (MPA);
- inkubację hodowli prowadzić w temp. 26 i 37°C w ciągu 48 h;
- po okresie inkubacji policzyć wyrosłe kolonie, uwzględniając w ogólnej liczbie bakterie wytwarzające pigment.
2. Oznaczanie liczby bakterii hemolizujących.
Zdolność bakterii do hemolizy, tj. rozpuszczania krwinek czerwonych
(erytrocytów), jest związana z wytwarzaniem przez nie toksyn i enzymów. Zdolność hemolizy krwinek mają:
- ziarniaki Gram-dodatnie, tlenowe i względnie beztlenowe, głównie z rodzajów Staphylococcus i Streptococcus\
- bakterie pałeczkowate Gram-ujemne, tlenowe z rodzajów: Pseudomo-nas, Acinetobacter, Bordetella i Haemophilus-, beztlenowe z rodzajów: Bacteroides, Fusobacterium, Leptotrichia i Butyrwibrio, oraz względnie beztlenowe z rodzaju Proteus;
-pałeczki i laseczki Gram-dodatnie, tlenowe z rodzajów: Bacillus, Erysipelotrix i Corynebacterium; beztlenowe z rodzaju Clostridium, oraz względnie beztlenowe z rodzaju Listeria.
W diagnostyce chorób aerogennych dużą rolę odgrywa sposób hemolizy krwinek wrokół kolonii na podłożu z krwią. Wyróżnić można następujące typy hemolizy:
- hemolizę /? - wokół kolonii występuje jasna, ostro odgraniczona strefa rozpuszczonych krwinek o szerokości 2-4 mm;
- hemoliza a - wokół kolonii powstaje strefa zielonkawa, brunatna lub żółtawa, w której krwinki są częściowo rozpuszczone. Często kolonia ma barwę zielonkawą, o tej samej barwie jest strefa bezpośrednio przylegająca do kolonii, a dalej strefa jest jaśniejsza, z większą ilością rozpuszczonych krwinek;
- hemoliza a1 - wyglądem jest zbliżona do hemolizy /?, przy czym strefa rozpuszczenia krwinek nie jest ostra. Podczas obserwacji brzegu kolonii pod lupą lub mikroskopem stwierdza się obecność nie rozpuszczonych krwinek w strefie przejaśnienia pożywki.
W celu oznaczenia liczby bakterii hemolizujących należy:
- pobrać próbki powietrza ww. metodami na podłoże agarowe z krwią;
- inkubację hodowli prowadzić w temp. 37°C w ciągu 48 h. Inkubację beztlenową bakterii hemolizujących prowadzić w mieszaninie gazów obojętnych (20% C02 i 80% N2);
- po okresie inkubacji policzyć kolonie bakterii zdolnych do przeprowadzenia hemolizy pi a;
- w razie konieczności określenia rodzaju bakterii hemolizujących należy z materiału pobranego z kolonii wykonać obserwacje morfologiczne, określając kształt komórki i sposób zabarwiania metodą Grama.
107