Do oceny rentowności jednostki gospodarczej służą następujące grupy wskaźników:
1) wskaźniki rentowności (zyskownoścl) sprzedaży (obrotu):
a) wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS) =___^ ze sprzgdaży _____
przychody ze sprzedaży
Wskaźnik rentowności sprzedaży określa, ile groszy zysku ze sprzedaży daje 1 złotówka osiągniętego przychodu ze sprzedaży, np. towarów. Im wyższą wartość wykazuje 'wskaźnik rentowności sprzedaży, tym sytuacja jest korzystniejsza, czyli efektywność sprzedaży towarów większa.
b) wskaźnik rentowności netto sprzedaży =--zysk netto—_
przychody ogołem
Wskaźnik rentowności netto sprzedaży określa, ile groszy zysku netto daje 1 złotówka osiągniętego przychodu ogółem, czyli jak bardzo opłacalna (rentowna) jest działalność jednostki. Im wyższą wartość wykazuje wskaźnik rentowności netto sprzeaaży. tym sytuacja jest korzystniejsza, czyli efektywność sprzeaaży większa.
Przychody ogółem to suma kwot przychodów osiągniętych ze sprzedaży, np. towarów, pozostałych przychodów operacyjnych, przychodów finansowych 1 zysków nadzwyczajnych.
2) wskaźniki rentowności (zyskowności) aktywów (zasobów majątkowych):
a) wskaźnik rentowności netto aktywów (ROA) = __zysk netto
(rentowności netto zasobów majątkowych) aktywa ogołem
Wskaźnik rentowności netto aktywów informuje, jaką kwotę zysku netto generuje 1 złotówka aktywów jednostki, czyli jaką kwotę zysku netto osiąga jednostka z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów.
b) wskaźnik rentowności netto aktywów obrotowych =__zysk netto_
aktywa obrotowe
Wskaźnik rentowności netto aktywów obrotowych informuje, jaką kwotę zysku netto generuje 1 złotówka aktywów obrotowych zaangażowanych w działalność jednostki.
c) wskaźnik rentowności netto aktywów trwałych = zysk netto _
aktywa trwałe
Wskaźnik rentowności netto aktywów trwałych informuje, jaką kwotę zysku netto generuje 1 złotówka aktywów trwałycn zaangażowanych w działalność jednostki.
3) wskaźniki rentowności kapitałów (opłacalności zaangażowanych kapitałów własnych):
a) wskaźnik rentowności netto = —ne— .
kapitału całkowitego kapitał całkowity
Wskaźnik rentowności netto kapitału całkowitego określa, jaka kwota zysku netto przypada na 1 złotówkę kapitału całkowitego zaangażowanego w działalność (kapitał własny + zobowiązania).
zysk netto kapitał własny
b) wskaźnik rentowności netto kapitału własnego (ROE) =
Wskaźnik rentowności netto kapitału własnego określa, jaka kwota zysku netto przypaaa na 1 złotówkę kapitału własnego zaangażowanego w działalność.
158
RACHUNKOWOŚĆ przedsiębiorstw cz. iv
PRZYKŁAD
^ŁOŻENIA:
VV jednostce handlowej wybrane wielkości z bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok bieżący i ubiegły przedstawiały się następująco:
i' |
Wybrane wielkości z bilansu i rachunku zysków i strat |
Rok bieżący |
Rok ubiegły |
“~AKtywa Uwalc |
132 DOO zł |
120 000 zł | |
y. |
“Aktywa obrotowe |
fi 85 OOO zł |
90 000 żł |
. |
” Aktywa ogółem |
217 000 zł |
210 000 zł |
“iKapitał własny |
120 000 zł |
100 000 żl | |
~ Zobowiązania |
97 OOO zł |
110 000 zł | |
“kapitał całkowity |
217 000 zł |
210 000 zł | |
' Przychody ze sprzedaży towarów |
500 OOO zł |
400 000 zł | |
Przychody ogółem |
530 000 zł |
420 000 zł | |
Zysk żc sprzedaży |
50 000 zł |
48 000 zł | |
_ Zysk netto |
52 OOO zł |
50 000 zł | |
' Zysk brutto |
65 300 Zł |
62 500 zl | |
s |
POLECENIA: |
Na podstawie wybranych wielkości z bilansu oraz rachunku zysków i sirat za rok bieżący i ubiegły należy:
1) obliczyć i zinterpretować wskaźniki rentowności sprzedaży, aktywów i kapitałów.
2) ocenić opłacalność (rentowność) sprzedaży i zaangażowanych w działalność aktywów oraz kapitałów.
ROZWIĄZANIE:
- Obliczenie wskaźników rentowności sprzedaży dla roku:
• bieżącego: ~ 0;10 lub 10% • ubiegłego: OjjA' = 0,12 lub 12%,
i Interpretacja wskaźników
] W roku bieżącym wskaźnik rentowność: sprzedaży wynosił 0,10, co oznacza, że przed-; sięfrorstwo osiągnęło z 1 złotówki sprzedaży towarów zysk ze sprzedaży w wysokości \ 10 groszy.
j W toku ubiegłym wskaźnik rentowności sprzedaży wynosił 0,12, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło z 1 złotówki sprzedaży towarów zysk ze sprzedaży w wysokości | 12 groszy.
- Obliczenie wskaźników rentowności netto sprzedaży dla roku:
I • bieżącego: « o-,003 lub 9,8% • ubiegłego: = 0.119 lub 11,9%.
^ J 530 000.- 420 000,-
] Interpretacja wskaźników
W roku bieżącym wskaźnik rentowności netto sprzedaży wynosił 0,098. co oznacza, że . przedsiębiorstwo osiągnęło z I złotówk. sprzedaży zysk netto w wysokość; około 10 groszy W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto sprzedaży wynosił 0,119, co oznacza. ; że przedsiębiorstwo osiągnęło z 1 złotówki sprzedaży (przychodu ogółem) zysk netto ^ w wysokości około 12 groszy.
- Obliczenie wskaźników rentowności netto aktywów dla roku:
; • bieżącego: 52 000^ __ q |up % • ubiegłego: « 0.238 lub 23.8%,
\ * * 217 000,- 210 000,- ■
Interpretacja wskaźników
' W roku bieżącym wskaźnik rentowność, netto aktywów wynosił 0,24, co oznacza, ze przedsiębiorstw;; osiągnęło około 24 groszy zysku netto z I złotówki zaangażowanych j w działalność aktywów.
j W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto aktywów wynosi* 0,238. co oznacza, że i przedsiębiorstwo osiągnęło około 24 groszy zysku neilo z 1 zrotówki zaangażowanych ; w działalność aktywów (zasobów majątkowych).
159
RACHUNKOWOŚĆ PHZEDSIĘHIOPSTW Cr. >V