img208 2

75

padku Na₂C0₃ ■ 10H₂O (uwodniony węglan sodu), który w temperaturze 20°C traci 9 cząsteczek wody według reakcji (4.1):

Na₂C0₃ • 10H₂O    ²⁰°^c >Na₂C0₃ H₂0 + 9H₂0    (4.1)

Dopiero dalsze ogrzewanie do temperatury 107°C prowadzi do całkowitego odwodnienia, dając bezwodną sól według reakcji (4.2):

Na₂C0₃ • H₂0 ¹⁰⁷°^c >Na₂C0₃ + H₂0    (4.2)

Częściej jednak proces dehydratacji zachodzi w podwyższonej temperaturze, tzn. powyżej 100°C. Dehydratacjapentahydratu siarczanu(VI) miedzi zachodzi stopniowo według reakcji (4.3) i (4.4):

CuS0₄ • 5H₂0 -- "^{o c}->CuS0₄ - H₂0 + 4H₂0    (4.3)

CuS0₄ • H₂Q ¹⁹?°^c >CuS0₄ + H₂0    (4.4)

Szczególnym rodzajem wody krystalizacyjnej jest woda śródwięźbowa, która znajduje się w kanalikach lub między pakietami. Jest słabo związana w strukturze kryształu, dzięki czemu można ją usunąć bez zniszczenia struktury.

Woda pułapkowa to cząsteczki wody uwięzione wewnątrz pierścieni, które wchodzą w skład struktury krystalicznej. Woda pułapkowa występuje w związkach, w których obecne są puste przestrzenie zamknięte ze wszystkich stron. Tego typu woda jest niezwiązana z kryształem, ale uwolnienie jej jest możliwe tylko przy zniszczeniu sieci krystalicznej.

Woda konstytucyjna występuje w kryształach w postaci grup hydroksylowych, np. Ca(OH)₂, Al(OH)₃. Wydziela się w czasie rozkładu substancji z zawartych w niej grup wodorotlenowych (wodorotlenki, kwasy tlenowe) według reakcji (4.5) i (4.6):

Ca(OH) -	^450 c >CaO + H20	(4.5)
2Al(OH)	^1200°^c >A1203 +3H,Q	(4.6)

Wydzielenie wody konstytucyjnej prowadzi do zniszczenia kryształu przez jego rozkład na inne związki.

Zupełnie innym rodzajem wody jest woda higroskopijna. Nie wchodzi ona w skład sieci krystalicznej danego związku, natomiast jest zaadsorbowana na powierzchni ciała, a w ciałach porowatych również na powierzchni porów. Jej zawartość zależy od wielkości powierzchni ciała zarówno tej zewnętrznej, jak i wewnętrznej (porowatości) oraz zwilżalności tej powierzchni, a także od wilgotności powietrza. Można ją usunąć w znacznej mierze przez umieszczenie ciała w suchym miejscu, a całkowicie przez wysuszenie w temperaturze 105-130°C.