img624

losowość, rozumiana jako brak racjonalnych podstaw do wskazania konkretnych jednostek, które zostaną dotknięte skutkami danego zdarzenia;

wskazuje statystyczną prawidłowość, co oznacza, że badany przypadek podlega prawu wielkich liczb, a więc, że istnieje możliwość określenia - przy pewnej ilości zdarzeń danego rodzaju - prawidłowości w ich występowaniu, pozwalających na prognozowanie i kalkulowanie ryzyka zaistnienia zdarzenia w danych warunkach i czasie, wielkości i zakresu możliwych szkód.

Aby można było objąć ochroną ubezpieczeniową podmioty narażone na różnorakie ryzyko wynikające z realizacji zdarzeń losowych o negatywnych skutkach, muszą być spełnione ponadto dodatkowe warunki ubezpieczalności ryzyka:

odpowiednio liczna i jednorodna grupa zagrożonych jednostek, względnie mały procent strat w danej wspólnocie ubezpieczeniowej (wyłą-czone z ochrony ubezpieczeniowej ryzyko katastrofalne i wojenne), powstała strata musi być definitywna i mierzalna.

X uwagi na konieczność posługiwania się już pewnymi pojęciami charakterystycznymi dla ubezpieczeń, które ze względów merytorycznych zostaną zdefiniowane dopiero w dalszej treści podręcznika, poniżej podano je wraz z uproszczoną informacją o ich znaczeniu.

Ubezpieczający to podmiot zawierający ubezpieczenie i ponoszący jego kos/ty, zaś ubezpieczony to podmiot korzystający z dobrodziejstw ubezpieczenia Jednostkę udzielającą ochrony ubezpieczeniowej w języku przepisów prawnych nazywa się ubezpieczycielem (asekuratorem), potocznie - firmą ubezpieczeniową. towarzystwem ubezpieczeń łub zakładem ubezpieczeń. W razie powstania szkody wskutek realizacji zdarzenia uwzględnionego w ramach udzielonej ochrony ubezpieczeniowej ubezpieczyciel zobowiązany jest do spełnienia świadczenia. Kwoty wypłacane z tego tytułu z racji szkód majątkowych określa się mianem odszkodowania, a należne z tytułu szkód osobowych -świadczenia.

k.2. Cilównc funkcje ubezpieczeń ¹

z których za najważniejsze uważa się funkcję ochrony ubezpieczeniowej, funk cje prewencyjną oraz funkcję akumulacji kapitałowej².

Funkcja ochrony ubezpieczeniowej jest niewątpliwie nadrzędną funkcją ubezpieczeń i najpełniej określa ich cel istnienia. Jest ona realizowana zarówno na płaszczyźnie ekonomicznej, jak i psychologicznej. Z jednej strony sprzedaż ochrony ubezpieczeniowej oznacza dla ubezpieczającego gwarancję wypłaty świadczenia w razie realizacji ryzyka, z drugiej - świadomość istnienia ochrony ubezpieczeniowej daje ubezpieczającemu poczucie bezpieczeństwa i pewności, również wtedy, gdy kompensacja strat nie ma w ogóle miejsca. Często w litera turze przedmiotu funkcja ochrony ubezpieczeniowej jest utożsamiana z funkcją kompensacji strat, jednak funkcja ochrony jest pojęciem znaczenie szerszym. Ubezpieczający, kupując ubezpieczenie, nabywają ochronę w sensie finanso wym, która oznacza gotowość zakładu ubezpieczeń do wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego. Konsekwencją istnienia ochrony ubezpieczeniowej może być, lecz nie musi, kompensacja strat. Niezależnie od tego czy dane ryzyko się zrealizowało czy też nie, ochrona ubezpieczeniowa istnieje przez cały okres trwania umowy ubezpieczenia. Funkcja ochrony ubezpieczeniowej wypełnia się przez sprzedaż produktów ubezpieczeniowych dostosowanych do potrzeb i oczekiwań klienta. jPrzy czym należy podkreślić, że różnorodność oferty pro duktowej zakładów wynika ze zmieniających się uwarunkowań w funkcjonowa niu podmiotów gospodarczych, preferencjach gospodarstw domowych i innych jednostek³. Wynika to z faktu, że rozwój gospodarczy stwarza nowe, jakościowe i ilościowe potrzeby w zakresie ochrony podmiotów gospodarczych, jak i ludno ści. Z tego też względu stale wprowadzane są innowacje produktowe umożliwia jące klientowi ubezpieczenie różnego rodzaju ryzyka i zaspokojenie zróżnico wanych potrzeb, jbzięki temu sektor ubezpieczeń przyczynia się do stabilności finansowej całego systemu gospodarczego i również, jak już wspomniano, zmniejsza niepewność działalności gospodarczej⁴, tym samym stymuluje postęp technologiczny i podejmowanie inicjatyw gospodarczych⁵. Należy wyraźnie podkreślić, że rozwój wielu sektorów gospodarki nie byłby możliwy bez istnie nia instytucji ubezpieczenia. Dotyczy to szczególnie żeglugi, lotnictwa, produk cji czy wreszcie usług medycznych, prawnych oraz niektórych usług finanso

1

Ibezpieczenie jest urządzeniem celowym, które w swoim przeznaczeniu ma zaspokajać określone potrzeby podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych powstałe w związku z istnieniem ryzyka. Konsekwencją natury i istoty ubezpieczenia jest zatem spełnianie licznych, gospodarczych i społecznych funkcji,

2

   J. Handschke, Funkcje i zasady ubezpieczeń gospodarczych [w:| Ubezpieczenia gospoda/ cze, red. T. Sangowski, Pollext, Warszawa 1998, s. 77-82.

3

   Szczególne znaczenie w tym względzie miała na rynku polskim liberalizacja działalności gospodarczej i minimalizacja opiekuńczej roli państwa.

4

   H.D. Skippcr, Foreign Insurers in F.merging Market.s Issues and < oneerns. International Iii surance Foundation, 1997, s. 6 i nast.

5

   U.S. Das, N. Davics, R. Podpiera, Insurance and Issues in linane/al Soundness, ..IMF Working Papcrs", Juty 2002, s 8