IMGP9346

Ameryki, w szczególności ci, którzy wyznawali wspólną religię i razem osiedlili się w Nowym Swie-cie, celowo zakładali osady, w których kultywowano bezczasowość i nieuchronną trwałość tożsamości z pokolenia na pokolenie. Dążenie to można dostrzec wśród braci hutterytów, amishów, dunkardów, sikhów i duchoborców. Nawet dziś -jeszcze dzieci w tych społecznościach wychowywane są w taki sposób, że życie-rodziców idziadków stanowi gotowy wzór ich życia.. Przy .takim wychowaniu, jest' rzeczą niemal niemożliwą wyrwać się na zewnątrz. Zerwanie z grupą wiąże się z tak głęboką zmianą psychiki i w sferze kontaktów zewnętrznych, że zachwianie poczucia tożsamości i ciągłości życia porównać można jedynie do nowego narodzenia się — narodzenia w nowej kulturze.

Pod wpływem kontaktu z kulturami, które nie są postfiguratywne lub będąc postfiguratywne, prowadzą jednocześnie działalność misyjną, uznając zjednanie nowych wyznawców za nieodłączną część swego kulturowego dziedzictwa — jednostki porzucić mogą swą dawną kulturę i przyjąć nową. Przystępując do nowej kultury zachowują jednak dawne poczucie kulturowej tożsamości i nadzieję, ze w nowej kulturze, uda im się znaleźć podobny rodzaj tożsamości, jaki mieli w poprzedniej kulturze. W wielu przypadkach wyuczają się po prostu nowych, równoległych znaczeń elementów kultury, do której się przyłączyli. Mówią nowym językiem, zachowując składnię starego^ Nie przywiązują się do żadnego miejsca zamieszkania, lecz nowy dom ozdabiają, a wejście do niego w miarę możności budują w sposób powszechnie przyjęty w społeczeństwie, z którego wyszli. Jest to pewien typowy rodzaj dostosowań podejmowany przez dorosłych, emigrantów, pochodzących z kultury postfiguratyw-nej, gdy adaptują się do nowego dla siebie społeczeństwa. Wewnętrzna spójność ich życia psychicznego nie ulega zmianie. Jest zwykle tak wielka, że wytrzymuje daleko idące zmiany, nowe elementy kulturowe są wstawiane w miejsce starych, nie powodując zakłóceń poczucia tożsamości. Wreszcie, dla wielu emigrantów przychodzi moment, w którym wymiana zastępowanych elementów dobiega końca, i ich adaptacja do nowego społeczeństwa nie ulega dalszemu pogłębieniu.

Nie wiemy jeszcze, czy ten rodzaj transformacji osobowości przytrafić się może osobom z kultury przewidującej pewne zmiany. Japończycy, którzy urodzili się w Stanach Zjednoczonych, lecz wyjechali do Japonii na długi okres studiów, potem znów wrócili do Ameryki — i których w czasie trudnych dni II wojny światowej nazwano kibei — nie przeżywali konfliktu lojalności, gdy nadszedł moment wyboru. Wcześnie się nauczyli, że człowiek musi być lojalny, ale wcześnie się również nauczyli, że można zerwać przynależność do społeczeństwa, i że można zmienić więzy solidarności. Fakt, że byli lojalni będąc Japończykami, oznaczał jednocześnie, że umieli być również lojalni będąc Amerykanami. Ich postfiguratywna kultura wcześnie wpoiła im przekonanie, że możliwe jest kompletne przeniesienie się z jednego społeczeństwa do drugiego.

Taki właśnie proces pomaga nam zrozumieć, jak

41