IMGP9360

Jednoczesna .asymilacja znacznej -liczby , jednostek w różnym wiekujnoże się przyczynić do większej to-fefancji dla różnych postaw i do pewnej elastyczności-w-kentaktSch. Może jednak wywołać odwrotny skutek i przyczynić się do nasilenia odwrotnych tendencji, np. wzmocnienie barier społecznych, które zapewnić mają dzieciom dawnych mieszkańców wyłączny dostęp do pewnych przywilejów.

Warto wobec tego porównać różne rodzaje przyswajania kultury. Gdy przyswajanie kultury wiązało się z popadaniem w niewolę, oba zjawiska zachodziły "z reguły w wyniku przymusowego wywiezienia pewnych jednostek z ich ojczyzny. Odbierano im prawo‘postępowania według zwyczaju ich przodków i całe ich zachowanie podporządkowane zostawało wymaganiom tych, którzy ich wzięli w niewolę. Prymitywne społeczeństwa afrykańskie zdobywały niewolników na wielką skalę. Wtrącanie W niewolę było utrwaloną formą kary, a nadto chwytano niewolników wśród plemion kulturowo i fizycznie podobnych do siebie. W wielu wypadkach niewolnikom przysługiwały pewne prawa. W stosunkowo krótkim czasie ich rodziny i dzieci wchłaniane były przez społeczność ludzi wolnych. Piętno niewolnictwa pozostawało jednak jak przekleństwo nad całą linią rodu i stosowano najrozmaitsze podstępy, by w jakiś sposób zatrzeć ślady przeszłości. Jednak żadne różnice kultury lub wyglądu niewolników nie miały wpływu na udział ich dzieci w nowej kulturze, w której się urodziły.

Emigracja do Stanów Zjednoczonych i do Izraela dostarcza wyraźnego przykładu przyswajania kultury, które wymaga, by młodzi zachowywali się zupełnie inaczej niż ich przodkowie. W Izraelu emigranci ze Wschodniej Europy traktowali starszych — a więc dziadków, z wyraźną pobłażliwością. Okazując im mniej szacunku niż dawniej, dawali do zrozumienia, że dziadkowie stracili władzę i nie są strażnikami wiedzy i wzorem zachowania dla młodych.

W kulturach postfiguratywnych młodzi mogą z niechęcią myśleć o zniedołężnieniu wieku starczego lub mogą oczekiwać starości z nadzieją, że da im słusznie należną mądrość i władzę. W obu przypadkach oczekują, że po pewnym czasie staną się tym, czym starzy są dziś. Dla dzieci emigrantów jednak, bez względu na to, czy była to emigracja dobrowolna czy przeprowadzona siłą, i bez względu na to, czy starsze pokolenie odcięło się od swej przeszłości, w której zaznało tylko biedy i prześladowań, czy z nostalgią wspomina czasy młodości —| dziadkowie reprezentują przeszłość, którą od teraźniejszości dzieli przepaści) Patrząc na dziadków, dzieci widzą mężczyznę i kobietę, których śladami nie pójdą nigdy, o których jednak wiedzą, że z racji pokrewieństwa są to ludzie, do których staliby się podobni, gdyby ich rodzina nie wyjechała z ojczyzny.

§P wolno zmieniających się społeczeństwach, małe wyraźne zmiany zachowania odróżniające jedno pokolenie od drugiego, mogą być traktowane jako zmiany o charakterze modyj to znaczy jako nieistotne innowacje wprowadzane przez młodych w tych dziedzinach, którymi starzy się nie zajmują j— w ubiorze, rozrywce, formach odnoszenia się do"Siebie,

69