332 TACYT: GERMANIA
dzięki powadze swej rady niż mocy rozkazywania. Jeżeli czyj wniosek się nie spodoba, odrzucają go szemraniem: jeżeli zaś spodoba się, potrząsają frameami: najzaszczyt-niejszy to rodzaj uznania udzielać orężnej pochwały.
[12] Wolno też przed zgromadzenie wnieść skargę i wdrożyć proces w sprawie gardłowej . Różnica w,karach zależy od przestępstwa. Zdrajców i zbiegów wieszają na drzewach, tchórzów, gnuśnikÓw i wszeteczników topią w błocie i bagnie, a z wierzchu chrust narzucają 1 2. Ta różnica kar wypływa z zapatrywania, że karząc należy zbrodnie stawiać pod pręgierzem, sromoty ukrywać, Z drugiej strony także przy lżejszych przewinieniach stopień określa karę: konin dowiedzie się winy, ten ponosi karę w pewnej ilości koni i trzód. Część grzywny wypłaca się królowi 3 lub gminie,, ćzęfć| temu, który otrzymuje zadośćuczynienie, lub jego krewnym. Ną tych samych zgromadzeniach wybiera się też szefów4, którzy wymierzają sprawiedliwość po ósie-; dlach i wsiach; każdy mą przy sobie po stu towarzyszy z ludu jako doradców, a zarazem dla wzmocnienia swej powagi. X
[13] . Żadnej jednak czy to publicznej, czy prywatnej| sprawy nie załatwiają inaczej jak tylko uzbrojeni. Lecz nosić brom wedle zwyczaju nikomu wprzód nie wolno, aż gmina uzna go za zdolnego8S: Wtedy na samym zgromadzeniu albo któryś ze starszyzny, albo ojciec, ąlbo krewni zdobią młodzieńca tarczą i frarneą. To » nich zastępuje ,<togę męską, to jest pierwszym odznaczeniem młodzieńczym; przedtem uchodzili za częśc rodziny, odtąd uchodzą za część państwa. Znakomite pochodzenie lub wielkie zasługi ojców użyczają nawet kcałkiem młodym .ludziom tytułu naczelnika 04: grupują się oni jednak dokoła innych, dojrzalszych wiekiem i już ód dawna wypróbowanych, a wstydu im nie przynosi ukazać się wśród drużyny. Nawet stopnie istnieją wśród samych druhów, wedle uznania tęgo, którego świtę, tworzą; a wielka jest zarówno między drużyną rywalizacja, kto zajmie u swego naczelnika pierwsze miejsce, jak i między naczelnikami, kto będzie miał najliczniejszą i najdzielniejszą drużynę.; To stanowi o godności, to o potędze,- aby być otoczonym zawsze wielką rzeszą doborowych młodzieńców, którzy w pokoju są .ozdobą, w wojnie ochroną. I nie tylko u własnego ludu, lecz także w sąsiednich gminach przysparza to każdemu imienia i sławy, jeżeli wyróżnia się liczną i bohaterską drużyną: takich bowiem poszukuje się przez poselstwa 95_i ząszczyćadarami, a częstokroć samo ich imię wojnom kres kładzie. ',
..[14] Skoro przyjdzie do bitwy, byłoby to hańbą dla naczelnika, dać się przewyższyć w męstwie, hańbą dla drużyny nie dorównać w męstwie naczelnikowi. A już niesławą na całe życie i piętnem byłoby wycofać się z bitwy i przeżyć swego naczelnika; jego bronić, ochraniać, a nawet własne bohaterskie czyny na karh jego sławy policzyć — jest główną zasadą ich przysięgi żoł- . nierskiej naczelnicy walczą dla zwycięstwa, drużyna
94 —: o tyle mianowicie, że naczelnik zaciqgal ich do swojej d niżyny. ^
05 —' mianowicie zagraniczne.- .
B® To przeniesione jest zc.stosunków rzymskich.,
S9 — w sprawie zabójstwa.
Tca rodzaj egzekucji stosow ano także u RzyiDi&ii i K&rto-gińczyków.
Trzecią zazwyczaj część nałożonej grzywny wypłacano krojowi jako najwyższemu sędziemu, a w braku króla -— gminie, ..za naruszenie pokoju.
Ul szefów -—. sędziów okręgowych, ^wybieranych spośród . star-' szyzńy (por. rozdż. 11).
.— następowało to mezalcżiiic^od wieku, według wykazunej dzielności.