IMG
44

kąpieli metalowej w wystarczającej ilości odtleniacze, takie jak Mn, Si, Al, Ti (rys. 4.15). Również stosowanie drutów o odpowiednim składzie chemicznym (na przykład w wypadku spawania w osłonie CO, drutów zawierających do 1% Mn i około 1,2% Si) stwarza warunki dostatecznego odtlenienia ciekłego metalu w procesie spawania. Mimo szkodliwego wpływu tlenu na właściwości stopiwa w wypadku spawania metodą GM AW (MIG/MAG) dodatek O, lub CO, do argonu jest niezbędny, gdyż stabilizuje łuk i zmniejsza rozprysk. Dodatek tlenu do gazu osłonowego przyczynia się również do zmniejszenia kąta zwilżania spoiny, a przez to do zmniejszenia nadlewu i możliwości powstania podtopień.

Tlen w jeziorku spawalniczym może utleniać węgiel i inne pierwiastki stopowe, zmniejszając ich zawartość, przez co ulegają pogorszeniu właściwości wytrzymałościowe. Utlenianie węgla przebiega według reakcji:

C + O = CO_(gaz)    (4.29)

Utlenianie innych pierwiastków stopowych powoduje utworzenie tlenków, które albo przechodzą do żużla, albo pozostają w płynnym metalu i w rezultacie stają się elementem składowym struktury spoiny.

W tabeli 4.4 przedstawiono, jak w wypadku acetylenowo-tlenowego spawania stali miękkiej skład gazu wpływa na budowę i właściwości metalu spoiny. Przy dużym współczynniku nadmiaru tlenu spoina ma wysoką zawartość tlenu, ale niską zawartość węgla. Z drugiej strony, przy niskim współczynniku nadmiaru tlenu (płomień nawęglający) spoina ma niższą zawartość tlenu, ale za to wysoką zawartość węgla. W obu przypadkach mechaniczne właściwości spoiny będą niezadowalające. Optymalne właściwości (wysoką udarność i dobrą twardość) uzyskuje się przy współczynniku nadmiaru tlenu wynoszącym 1,0-s-l ,14.

Tabela 4.4

Wpływ współczynnika nadmiaru tlenu w płomieniu acetyłenowo-tlenowym na skład chemiczny

i właściwości metalu spoiny w stali niskowęglowej [18]

Parametry (składniki, właściwości)	Skład spoiwa	Współczynnik nadmiaru tlenu a = 02/H2 > 1				a < 1
		Zł = 1,14	a = 1,33	a = 2	a = 2,37	a = 1	a = 0,82
^c	0,155	0,054	0,054	0,058	0,048	0,15	1,56
Mn	0,56	0,38	0,265	0,29	0,18	0,29	0,375
Si	0,03
S	0,030
P	0,018			•
0	—	0,04	0,07	0,09	—	0,02	0,01
N	—	0,015	0,023	0,030	- .	0,012	0,023
Udarność, J/cm^:	—	55	14	15	13	69	23
Twardość, HB		130	132	115	100	140	320
Wielkość ziarna (ASTM)		6	5	4	4	4	5 •

154