IMG51

W ten sposob pękanie zimne pod wpływem kruchości martenzytu wiąże się z efektem wzajemnego usztywniania spoiny oraz strefy wpływu ciepła i w zależności od różnicy hartow-ności spoiny i materiału rodzimego może występować w spoinie (ewentualnie też częściowo w strefie wpływu ciepła) lub w strefie wpływu ciepła. Pęknięcia występujące w spoinie mogą mieć charakter pęknięć wzdłużnych poprzecznych lub gwiaździstych (rys. 7.79b).

Materiały stopowe o ograniczonej spawalności spawamy najczęściej spoiwem austenitycznym. W spoinie takiej, zgodnie z rysunkiem 7.80, izoterma przemiany martenzytycznej nie występuje. Ponadto gdy przemiana materiału rodzimego zachodzi w' strefie podspoinowej, austenityczna spoina charakteryzująca się dostateczną plastycznością przejmuje odkształcenia wynikające z przemiany martenzytycznej materiału rodzimego. Usunięty zostaje w ten sposób efekt usztywnienia. Austenityczny materiał dodatkowy zabezpiecza więc przed tworzeniem pęknięć zimnych w materiale od brzegu oraz od grani spoiny. Ponadto wodór znajdujący się w spoinie, która nie ulega przemianie, nie jest „zmuszony” do dyfundowania w kierunku materiału rodzimego i nie powoduje pęknięć pod ściegiem.

austenit

Rys. 7.80. Wpływ stopiwa austenitycznego na zapobieganie tworzeniu się pęknięć zimnych: a) przekrój wzdłużny (brak izotermy Ms w spoinie), b) przekrój poprzeczny

Rys. 7.81. Pęknięcie zimne od grani spoiny w strefie wymieszania austenitycznego stopiwa

i materiału spawanego

361