gdzie :
N — liczba oznaczeń.
Xt — wyniki oznaczenia danej cechy.
Liczba oznaczeń każdej cechy gruntu, w poszczególnej warstwie geotechnicznej, powinna wynosić co najmniej 5.
Wartość obliczeniowa parametru: z indeksem (r) u góry symbolu uwzględnia możliwe odchylenia od wartości średniej wynikające z niejednorodności gruntów i niedokładności ich badania. Ustala się ją, mnożąc wartość charakterystyczną parametru przez współczynnik materiałowy ym • I tak.
gdzie:
X<r) _ wartość obliczeniowa parametru geotechnicznego,
X<"> — wartość charakterystyczna parametru geotechnicznego. ym — współczynnik materiałowy.
Współczynnik materiałowy przyjmuje się jako wartość bardziej niekorzystną, obliczoną ze wzoru:
Y«
1 ±
1
1
2
(2.3)
przy czym nie należy przyjmować wartości ym bliższych jedności niż 0,9 i 1.1.
W przypadku gdy obliczony współczynnik materiałowy parametru geotechnicznego wynosi więcej niż 1,25 lub mniej niż 0,80, należy ponownie przeanalizować przestrzenną zmienność wyników badań i wydzielić dodatkowe warstwy geotechniczne.
Parametry geotechniczne gruntu wg normy PN 81/B-03020, można ustalić trzema metodami oznaczonymi w normie jako A, B i C.
Metoda A polega na bezpośrednim oznaczeniu wartości parametru na podstawie potowych lub laboratoryjnych badań gruntów wykonywanych zgodnie z normami PN-81/B-04452 [13] i PN-75/B-04481 [14],
Do obliczeń statystycznych przyjmuje się wartości obliczeniowe parametrów geotechnicznych określone ze wzoru (2.2).
Metodę A należy zastosować, gdy:
a) brak jest ustalonych zależności korelacyjnych między parametrami,
b) w najniekorzystniejszym układzie obciążeń ich składowa pozioma przekracza 10% składowej pionowej.
c) budowla jest usytuowana na zboczu lub w jego pobliżu,
d) projektuje się obok budowli wykopy lub dodatkowe obciążenie.
W pozostałych wypadkach dopuszcza się stosowanie metody B lub C.
Metoda B polega na oznaczeniu wartości parametru na podstawie ustalonych zależności korelacyjnych miedzy parametrami fizycznymi lub wytrzymałościowymi a innymi parametrami wyznaczonymi metodą A. Jest ona najczęściej stosowana w praktyce inżynierskiej. Na podstawie wyników badali ustala się:
a) dla gruntów sypkich - rodzaj i stopień zagęszczenia
b) dla gruntów spoistych - rodzaj, genezę i stopień plastyczności IL.
Na podstawie charakterystycznej wartości parametru podstawowego 1^ lub można wyznaczyć z zależności korelacyjnych inne charakterystyczne parametry gruntu. I tak, charakterystyczną wartość kąta tarcia wewnętrznego gruntu spójności gruntu c^z rys. 2.1, modułu ściśliwości i odkształcenia gruntów z rys. 2.2. W tabl. 2.1 i 2.2 zestawiono charakterystyczne wartości gęstości objętościowej gruntów, gęstości właściwej i wilgotności. W tabl. 2.3 przedstawiono wartości wskaźnika skonsolidowania gruntów i inne współczynniki zależne od rodzaju gruntów. Wartości obliczeniowe parametru należy obliczyć ze wzoru (2.2), przyjmując ym = 0,9 lub 1.1.
Rys. 2.1. Zależności korelacyjne parametrów mechanicznych gruntów ó**’ i cj?\ od cechy /f,l jf> wg PN-81/B 03020
13