IMG58

14

I Kilowiec krzywozębny w korze jodeł) lub w trakcie uzyskiwania materiału budulcowej, ' tyczkowanie pędów przez szerszenie).

1.2.1. Szkody wyrządzane przez owady o gryzących narządach gębowych

1.2.1.1. Uszkodzenia nasion, owoców i szyszek

Zerują w zasadzie larwy, a postacie dorosłe naruszają nasiona i szyszki tylko w okresie wygryzania się z miejsc, gdzie przechodziły rozwój. Obecność larw wewnątrz nasion, owoców i szyszek jest sygnalizowana deformacją nasion (pleme-liówka świerkowa - rys. 1.2). wyrzucaniem na zewnątrz kału. który u gąsienic jest złączony przędzą (owocówka żołędziówcczka, omacnica szyszkówka). wyciekami żywicy (smolik szyszkowicc, stukacz szy-szkowicc). Uszkodzone nasiona nic nadają się do wysiewu.

1.2.1.2. Uszkodzenia korzeni

Rysunek 1.2

Deformacja nasion świerka spowodowana żerowaniem larw plemeliówki świerkowej (wg Nunberga, 1964)

By*unek1.3    Rysunek 1.4

(jfc/kodze™* korze™ sosny przez larwy choinka szarego Siewki sosny uszkodzone przez larwy ko-grechyd*'** incanus L (wg Kudeli 1970)    ziułek (wg Koehlera. 1978)

Uszkodzenia te są widoczne w formie: płatowatych ubytków kory w przypadku żeru na korzeniach starych drzew larw choinka szarego (rys. 1.3), na topoli larw znaczyna dwuplamka. a na najcień-

Zer larw szełiniaka sosnowca Hyiob,us abtetis L na kr,., ^{Rysunek 1 5} wego (wg Koehłera. 1978)    ^L‘ ⁰³ *^orzen<u pniaka sosno-

szych korzonkach siewek larw koziułek trv* i a,. „ równoległych do osi korzenia ubyt^ *£, warstwy drewna w przypadku żeru larw szelinuka sosnowca na kc> rżeniach martwych pniaków sosnowych (rys. I.5). płatowatych ubytków kory powierzchniowej warstwy drewna > końcowych części korzeni młodych siewek i sadzonek w przypadku zeru larw chrabąszczy. gumaka czerwczyka. wałkarza lipczyka; ubytków znacznej części korzeni, które zostały równo obcięte w przypadku żeru turkucia podjadka.

Młode drzewa pozbawione części korzeni lub z uszkodzonym systemem włoskowatym korzeni nie mogą pobierać dostatecznej ilości wody i usychają, starsze słabną, stając się podatne na zasiedlenie przesz szkodniki wtórne.

1.2.1.3. Uszkodzenia pączków i rozwijających się pędów

Owady mogą uszkadzać pączek od wewnątrz lub z zewnątrz.

Do typowych szkodników pączków, których larwy wgryzają się do pączka i wyżerają jego część wewnętrzną, należą zwójki tnp. na sośnic zwójka sosnówcczka). a także przedstawiciele innych rodzin (skośnik tuzmek na sośnie, jesik pączkowiec na jesionie). Z kolei wiele typowych foliofagów pojawiających się wczesną wiosną żeruje na rozwijających się pączkach (np. strzygoma choinówka na sośnic) lub niszczą pączki już zawiązane (np. gąsienice zwójki czcmiejeczki na jodle i

Rozwijające się pędy mogą być niszczone przez te same owady, które us/kad/aią pączki lub przez owady szczególnie preferujące ten rodzaj pokarmu, jak np. gąsienice zwójki odroślcczki i zwójki pędówki. które wygryzają wnętrza pędów, lub zwójki żywiczaneczki żerujące na powierzchni pędu pod ochronnym galasem żywicznym. I szkinizcnu pąc/kow i pędów prowadzą do deformacji strzały (gdy uszkadzany jest pęd główny > i koron drzew szczególnie w przypadku sosny. Gdy są bardzo liczne - w trakcie gradacu to utrudniają regenerację aparatu asymilacyjnego i są niezmiernie niebezpieczne dla zac owama > ri wolności drzew.

l. 2.1.4. Uszkodzenia liści i igieł

Uszkodzenia aparatu asymilacyjnego przez owady o gryzących narządach gęb.......

mają różnorodną formę. Wyróżnia się *^tązku z^ym    , ,.,_k

- zgryzanie całkowite, sięgające do ogonka "suowege i

m. in. gąsienice barczatki sosnówki);    ..    ,, ■ _hn. i,._u.    ,

Ogryzanie częściowe w części nasadowej (..mzrzutny *r gąsienic bruCnus