IMG52

Rys. I.S. Si|y skrawania na przykładzie toczenia

Wypadkowa (całkowita) siła skrawania: F=Jf*	+f,’+f;	(UO)
Moment skrawania.’ M = Fc 0/2	1 uap ke* -	(1.11)
Moc skrawania: P = Pc + Pr = Fevc + FrVr	flUCtoĄ	(1.12)
Iwf ( Ponieważ Pr * 0, to przyjmuje się:
P»P, = F,v,		(1.12a)

1.1.6. Geometria ostrza

Geometrię ostrza narzędzia okroiła się, zgodnie z normą PN-ISO-3002-1+AI: 1996, w tzw. układach odniesienia. Układami odniesienia są rodziny płaszczyzn przechodzące przez okreiiony punkt na głównej krawędzi skrawającej S i pomocniczej krawędzi skrawającej S'. odpowiednio zorientowane względem bazowych elementów narzędzia oraz kierunku ruchów występujących w czasie skrawania Płaszczyzny oznacza się literą P z odpowiednim indeksem (np. płaszczyzna podstawowa P_r). Kąty określone w tych płaszczyznach mają ten sam indeks, co płaszczyzna (np. kąt naroża e,). Płaszczyzny i kąty dotyczące pomocniczej krawędzi skrawającej S określa się dodatkowo apostrofem (np. P r. 6,).

Rozróżnia się układy odniesienia:

-    narzędzia,

-    roboczy.

llklad narzędzia jest wykorzystywany do wykonania narzędzia skrawającego, jego ostrzenia i kontroli wykonania. Jest on zorientowany względem bazowych elementów narzędzia, takich jak podstawa noża tokarskiego lub oś wiertła, rozwiertaka, frcza, czy przeciągacza oraz zamierzonych kierunków ruchów roboczych narzędzia. Odmianą układu narzędzia jest pomocniczy układ wykonawczy (nie uwzględniony w normie), zwany układem technologicznym, służący do wykonania i kontroli części roboczych narzędzi składanych. Płaszczyzny i kąty w tym układzie mają dodatkowy indeks t (np. e«).

Układ roboczy do określania geometrii ostrza narzędzia w procesie skrawania. Jest on zorientowany względem wektora wypadkowej prędkości skrawania v_e. Płaszczyzny i kąty posiadają w tym układzie dodatkowy indeks e (np. roboczy, kąt natarcia ortogonalny mierzony w płaszczyźnie przekroju głównego y_M).

1.1.6.1. Uk/ad narzędzia a) Płaszczyzny w układzie narzędzia

W układzie narzędzia określa się następujące płaszczyzny:

-    płaszczyzna podstawowa P„

-    płaszczyzna boczna Pr,

-    płaszczyzna tylna Pp,

-    płaszczyzna głównej krawędzi skrawającej P„

-    płaszczyzna pomocniczej krawędzi skrawającej P „

-    płaszczyzna ortogonalna (przekroju głównego) Po,

-    płaszczyzna normalna P„,

-    płaszczyzna największego spadku powierzchni natarcia P,,

-    płaszczyzna największego spadku powierzchni przyłożenia Pt,.

& Płaszczyzna podstawowa P_r (rys. 1.9) jest prostopadła lub równoległa do bazowych elementów narzędzia oraz prostopadła do kierunku wektora prędkości skrawania.

Rys. 1.9. Położenie płaszczyzny podstawowej P, noża tokarskiego suportowego