IMG22

,z z vTi“r rinwtv» ^iiiumuwanc są, na wspólnej osi poziomej w odległości około 2 cm jedna od drugiej. Tak ukształtowany zespół kilkudziesięciu lub kilkuset tarcz osadzony jest w półokrągłym korycie. przez które przepływają ścieki poddawane oczyszczaniu. W większości przypadków długość koryta nie przekracza 6 metrów, choć spotyka się koryta o długości dochodzącej do 20 m. Do osi, na której umocowane są tarcze przytwierdzony jest także silnik elektryczny niskiej mocy, który powoli obraca tarcze podczas przepływu ścieków przez złoże.

A-A

if

Ryc. 102. Złote rotacyjne tarczowe

Podczas zanurzania danego wycinka tarczy w przepływających przez koryto ściekach, do rozwiniętej na powierzchni tarczy błony biologicznej wnikają zawarte w ściekach zanieczyszczenia organiczne. W czasie wynurzania się tego wycinka tarczy z koryta, błona biologiczna i znajdujące się w niej organizmy żywe mają kontakt z powietrzem atmosferycznym i ulegają natlenieniu.

Ze względu na to, że w praktyce stosuje się układy złożone z kilkudziesięciu, a nawet kilkuset tarcz, na poszczególnych tarczach wykształcają się inne, wysoce wyspecjalizowane biocenozy, a sam proces oczyszczania ścieków ma charakter wieloetapowy. I tak, na tarczach znajdujących się przy samym wlocie ścieków do koryta rozwijają się przede wszystkim organizmy polisaprobowe. Na tarczach zamocowanych na przeciwległym końcu koryta, blisko wylotu, w biocenozie błony biologicznej dominują mezosaproby.

Główną zaletą złóż tarczowych jest bardzo niski koszt eksploatacji, niski koszt całej konstrukcji i stosunkowo wysoka sprawność. Stopień oczyszczania na złożach tarczowych przekracza zazwyczaj 99%.

Drugim rodzajem złóż rotacyjnych są złoża bębnowe. Błona biologiczna rozwija się na nich na kształtkach z porowatych mas plastycznych, wykonanych najczęściej z piankowatego polistyrenu lub polietylenu, które wypełniają w całości wnętrze dużego bębna, wykonanego z perforowanej, nierdzewnej stali, który z kolei zanurzony jest częściowo w półokrągłym korycie. W czasie przepływu ścieków przez koryto bęben stale obraca się, zaś ścieki przedostają się przez otworki w płaszczu bębna do jego wnętrza, gdzie dochodzi do kontaktu pomiędzy zawartymi w ściekach zanieczyszczeniami organicznymi a drobnoustrojami wchodzącymi w skład błony biologicznej.

Ryc. 103. Złote rocacyjne bębnowe

W tym samym czasie, kształtki z błoną biologiczną, które znajdują się w ’niezanur?óndj'w^korycie części bębna kontaktują się'z powietrzem wnikającym przez otworki w płaszczu bębna, a komórki drobnoustrojów zawarte w błonie biologicznej ulegają natlenieniu.

7.1. Oczyszczanie icieków osadem czynnym

Bardzo wydajną i szeroko rozpowszechnioną metodą biologicznego oczyszczania ścieków jest metoda osadu czynnego. Surowe ścieki poddaje się najpierw gruntownemu oczyszczaniu mechanicznemu, które kończy się usunięciem ze ścieków najdrobniejszych cząstek stałych w osadniku wstępnym. Z osadników wstępnych ścieki kierowane są do komór napowietrzania, w których znajduje się osad czynny, czyli kłaczkowata zawiesina zawierająca różne drobnoustroje, głównie bakterie i pierwotniaki. W czasie kontaktu obecnych w ściekach zanieczyszczeń z kłaczkami osadu czynnego dochodzi do oksydatywnej biodegradacji substancji organicznych i ich mineralizacji. Czas zatrzymania ścieków w komorze napowietrzania wynosi od 4 do 10 godzin, po czym zawartość komory kierowana jest do osadnika wtórnego.

Po sklarowaniu w osadniku wtórnym, czyli po oddzieleniu oczyszczonych ścieków od opadających na dno kłaczków osadu czynnego, odpływ odprowadzany jest bezpośrednio do odbiornika, bądź też przekazywany do dalszego oczyszczania, polegającego na usunięciu substancji biogennyęh (trzeci stopień oczyszczania).

Część osadu, który gromadzi się na dnie osadnika wtórnego, jest zawracana do komory napowietrzania i ponownie wykorzystywana do oczyszczania ścieków. Osad taki określa się jako osad powrotny lub recyrkulowany.

-231 -