IMGT09

W celu lepszego dostępu światła do wyrastających na rozłogach roślin, zwłaszcza u wysokich odmian, można związać ze sobą liście. Gdy na rozłogach wytworzą się młode rośliny z 3-4 liśćmi, to należy je odciąć od rośliny matecznej i posadzić do doniczek. Dla odmian słabo rosnących wybiera się doniczki o średnicy 6 cm, dla silniejszych o średnicy 10 cm. W czasie trwania uprawy roślin matecznych temperaturę powietrza utrzymuje się na poziomie 20-25°C. We wrześniu rośliny mateczne, rosnące cały czas w doniczkach, wyjmuje się ze stołów i przeznacza do sprzedaży. Młode rośliny wymagają dalszej uprawy przez 4-6 miesięcy. Wierzchołki rozłogów mogą także być wykorzystane do rozmnażania w kulturach in vitro.

Zdolność do tworzenia rozłogów mają także niektóre byliny. U dąbrówki rozłogowej (Ajuga reptans) w okresie wegetacji silnie rozwijają się długie rozłogi zakończone młodymi roślinami. Zimą rozłogi obumierają i nowe rośliny rosną już samodzielnie. W kolejnym sezonie także i u nich powstają rozłogi, dzięki którym gatunek ten silnie się rozrasta i tworzy gęste kobierce. Młode rośliny oddziela się latem lub jesienią. Dzięki licznym rozłogom łatwo rozmnaża się także fiołka wonnego (Viola odorata).

4. Rozmnażanie przez odkłady

W praktyce szkółkarskiej rozmnaża się rośliny za pomocą odkładów: zwykłych, poziomych i powtarzanych. Polega to na przyginaniu pędów i obsypywaniu ich w różny sposób ziemią. Z pędów mających kontakt z podłożem wyrastają korzenie przybyszowe. Ukorzenione części po odcięciu stanowią samodzielną roślinę.

U roślin ozdobnych najczęściej stosuje się rozmnażanie za pomocą odkładów powietrznych. Nie jest to jednak sposób wykorzystywany na szeroką skalę, a raczej w uprawie amatorskiej ze względu na uzyskiwanie z jednej rośliny matecznej tylko jednej rośliny potomnej.

Odkłady powietrzne to fragmenty pędów, które zostają od rośliny odjęte po wytworzeniu korzeni przybyszowych bez konieczności przyginania do ziemi. Ten sposób rozmnażania jest stosowany bowiem dla roślin o silnych, grubych, sztywnych pędach. Celem jest nie tylko samo rozmnożenie rośliny. Duże rośliny można skrócić pozyskując jednocześnie ukorzenioną część wierzchołkową. Sposób ten pozwala także odmłodzić rośliny, u których opadły dolne liście i pozostał dekoracyjny jedynie odcinek szczytowy pędu.

Korzenie przybyszowe mogą wytworzyć się w określonym miejscu łodygi po wykonaniu jednego z trzech zabiegów: obwiązania łodygi drutem, zdjęcia wąskiego paska kory wokół łodygi (aż do drewna), nacięcia

łodygi lekko skośnie ku górze, do połowy jej grubości za pomocą noża; w utworzone nacięcie wkłada się na przykład kawałek wykałaczki, aby uniemożliwić ponowne zrośnięcie się ran.

Asymilaty wytworzone przez roślinę transportowane są wiązkami przewodzącymi przez ułożone zewnętrznie łyko. Nad miejscem zranienia lub obwiązania drutem będą zatem związki te zatrzymywane i gromadzone. Bardziej wewnętrznie znajdującym się drewnem nadal swobodnie będzie przepływać woda i związki mineralne pobierane z ziemi przez korzenie.

W miejscu kumulowania asymilatów powstaną korzenie przybyszowe, które do rozwoju potrzebują kontaktu z wilgotnym podłożem, dlatego miejsce zranienia okłada się wilgotnym mchem torfowcem lub wilgotnym substra-tem torfowym oraz folią. Aby przylegało do pędu należy wcześniej przywiązać dookoła łodygi folię. Wiązanie wykonuje się na jednej czwartej wysokości folii od dołu. Następnie nad wiązaniem - między łodygę a folię wkłada się podłoże. Na końcu przywiązuje się górny brzeg folii do łodygi.

Po około 4-6 tygodniach, gdy górna część rośliny ukorzeni się, należy ją odciąć i posadzić osobno do doniczki. Jeżeli pozostawiona dolna część rośliny jest bezlistną łodygą, to po pewnym czasie także ona wznowi wzrost z bocznych pąków śpiących. Jeżeli skracano z kolei zbyt wysoką roślinę, to uzyskuje się dwie ulistnione. Warto pamiętać, że przygotowując pęd do skrócenia, trzeba z miejsca zranienia usunąć wcześniej liście.

Rozmnażanie za pomocą odkładów powietrznych najlepiej wykonywać na początku okresu wegetacji - od kwietnia do maja lub w pełni wegetacji - w czerwcu-lipcu. Sposób ten stosuje się u niektórych figowców (Fi-cus), draceny (Dracaena), difenbachii (Dieffenbachia), monstery (Monstera), trójskrzyna (Cocliaeum), kordyliny (Cordyline) i filodendrona (Philodenclron).

Wśród roślin ozdobnych proponuje się także sporządzanie odkładów pionowych. Sposób ten jest jeszcze mało znany, a został opracowany dla piwonii chińskiej (Paeonia lactiflora). Polega on na obsypywaniu podłożem, w marcu i kwietniu, nowo wyrastających pędów do wysokości 25-30 cm. Jako podłoże proponuje się na przykład ziemię kompostową, zmieszaną w równych ilościach z torfem i rozłożonym obornikiem, lub ziemię ogrodową. Usypane kopczyki powinny być umiarkowanie wilgotne przez całe lato.

5. Rozmnażanie przez podział karp i kłączy------

Podział jest najprostszym sposobem rozmnażania wegetatywnego roślin. Polega na oddzielaniu części rośliny, które będą zdolne do samodzielnego życia i dalszego rozwoju. W praktyce ogrodniczej dzieli się karpy i kłącza.