IMG 84

Polityka gos/yodarcza

146

trolowanc przez kapitał prywatny w dziedzinach uznanych za niezbyt korzystne przy finansowaniu wyłącznic z kapitału prywatnego. Dzięki temu wzrasta efektywność świadczenia wielu usług z powodu metod zarządzania charakterystycznych dla przedsiębiorczości prywatnej, a jednocześnie wydatki publiczne są mniejsze lub nawet po dłuższym okresie zwracają się.

7. Dofinansowanie instytucji pozarządowych, których celem działalności jest rozwój gospodarczy i społeczny regionu. Możliwość szybszego i większego oddziaływania tych instytucji powoduje przyspieszenie aktywizacji działalności w wielu dziedzinach. W regionach bardziej rozwiniętych takie organizacje wspierają rozwój i często pozyskują środki ze źródeł prywatnych, ale w regionach słabo rozwiniętych ich rola polega często na inicjowaniu aktywności i dlatego trudniej jest znaleźć inne niż publiczne źródła finansowania, ponieważ środowiska gospodarcze są jeszcze bardzo słabe.

\

4.4. Polityka wymiany gospodarczej z zagranicą

Polityka wymiany gospodarczej z zagranicą jest częścią polityki gospodarczej państwa, ale również częścią polityki zagranicznej. Z jednej strony dotyczy ona regulacji systemu gospodarczego kraju w zakresie wymiany produktów, ludzi i kapitału z innymi państwami, a z drugiej - stosunków politycznych, a nawet militarnych, i środków przyjmowanych w relacjach do innych państw. Państwa, które posiadają znaczne zasoby naturalne, a zwłaszcza surowce energetyczne takie jak ropa naftowa i gaz ziemny, często wykorzystują ceny i limity sprzedawanych surowców jako środek nacisku politycznego (np. dla osiągnięcia szacunku na arenie międzynarodowej czy zachowania jakiegoś państwa w swojej strefie wpływów) i militarnego (np. dla uzyskania zgody na posiadanie baz wojskowych w innych państwach).

Polityka zagraniczna jest to „zorganizowany i skierowany na zewnątrz wysiłek państwa, podporządkowany osiąganiu jego żywotnych interesów, który wyraża się w kształtowaniu jego zewnętrznego otoczenia (tworzeniu

i sprzyjaniu relacji oraz sytuacji korzystnych, zapobieganiu i usuwaniu sytuacji niekorzystnych)”¹⁹.

Inna definicja polityki zagranicznej wskazuje, że jest to „proces formułowania i urzeczywistniania interesów w stosunku do innych uczestników relacji międzynarodowych. Jest to zatem działanie danego podmiotu w stosunku do jego zagranicy, zakładające osiąganie pewnych celów przy użyciu odpowiednich środków i metod”²⁰.

Do podstawowych uwarunkowań polityki zagranicznej państw zalicza się m.in.²¹:

-    czynniki wewnętrzne: środowisko geograficzne, potencjał demograficzny, znaczenie jednostek wybitnych, jakość służby dyplomatycznej, potencjał ekonomiczny, potencjał naukowo-techniczny, system społeczno-polityczny, potencjał militarny, percepcja środowiska międzynarodowego, zdolność do formułowania wizji, koncepcji i programów dla społeczności międzynarodowej;

-    czynniki zewnętrzne: ewolucja otoczenia zewnętrznego, aktywność dyplomatyczna innych państw, pozycja państwa w systemie stosunków i ról międzynarodowych, percepcja międzynarodowa danego państwa, poznanie koncepcji polityki zagranicznej danego państwa.

Polityka współpracy gospodarczej z zagranicą jest częścią ogólnej polityki zagranicznej państwa (inne obszary obejmują m.in. bezpieczeństwo, współpracę polityczną i prawną, kulturę i sztukę, relacje społeczne, naukę i edukację itp.).

Polityka wymiany gospodarczej z zagranicą to świadoma i celowa działalność państwa w tworzeniu i kształtowaniu relacji jego gospodarki narodowej z jej otoczeniem (w tym z gospodarkami innych państw i z organizacjami międzynarodowymi).

Często zamiennie do terminu polityka wymiany gospodarczej z zagranicą używa się pojęć: polityka handlowa, polityka handlu zagranicznego, polityka współpracy gospodarczej z zagranicą. Pojęcia te kształtowały

¹⁹ Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika. Red. E. Haliżak, R. Kuźniar. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa 2006. s. 122.

¹⁹ R. Zenderowski: Stosunki międzynarodowe. Vademecum, Atla 2. Wrocław 2006, s. 459.

²¹ Ibidem, s. 465-469.