INTELIGENCJA
Testy inteligencji - przegląd historyczny:
1. Binet i Simon - stworzyli pierwszy udany test (1905 r.), do zadań testowych należały między innymi: wskazywanie części ciała, nazywanie znanych przedmiotów', podawanie różnic między pojęciami abstrakcyjnymi (np. lubić i szanować)
2. Terman, test Stanford - Bineta jest kontynuacją / modyfikacją pierwszego (1916 r.), powstał na Uniwersytecie w Stanford (stąd nazwa), był wielokrotnie rewidowany; najnowsza wersja mierzy 4 rodzaje zdolności: rozumowanie werbalne, rozumowanie ilościowe, rozumowanie abstrakcyjne i pamięć krótkotrwałą
3. Wiliam Stern - opracowuje termin ILORAZ INTELIGENCJI, który wyraża stosunek wieku inteligencji (W. I.) do wieku życia (W. Ż.) mnożony przez 100; wiek inteligencji to umowne określenie stwierdzonego poziomu rozwoju intelektualnego konkretnego dziecka, odpowiadające przeciętnemu wiekowi, w którym dzieci zazwyczaj osiągają ten właśnie poziom rozwoju; Stern upowszechnił tezę, że istotnym przejawem inteligencji jest umiejętność przystosowania się do nowych okoliczności i zadań
4. Francis Galton - podlegał silnym wpływom ewolucjonizmu, istoty zdolności umysłowych upatrywał w dwóch podstawowych cechach: energii działania (np. zdolność do wytężonego, długotrwałego wysiłku) i wrażliwości zmysłowej ( np. na dźwięki, zapachy); zauważył zjawisko „regresji do średniej”, tzn. potomstwo osób uzdolnionych jest zazwyczaj mniej uzdolnione od swoich rodziców (cecha „cofa się” w wyniku dziedziczenia); nie zauważył występującego również zjawiska przeciwnego
5. Dawid Wechsler - w swoich testach wprowadził podział na: skalę słowną (zadania badające słownik i ogólne wiadomości oraz zdolności arytmetyczne) i skalę wykonaniową lub bezsłowną (zadania typu układanki, odtwarzanie wzorów, szukanie różnic, elementów brakujących); testy Wechslera są najbardziej rozpowszechnione
Ocena testów:
1. RZETELNOŚĆ - stałość, powtarzalność wyników pomiaru; nie oznacza to, że wynik nigdy się nie zmieni; rzetelność odnosi się do stałości krótkoterminowej (dzisiaj uzyskam wynik II = 101, a za 4 miesiące wynik będzie taki sam lub bardzo zbliżony)
2. TRAFNOŚĆ - czy test mierzy to, co mierzy (np. czy rzeczywiście bada poziom inteligencji, a nie np. zdolność zapamiętywania)
3. STANDARYZACJA - dopasowanie testu do warunków danej populacji (względy kulturowe); dotyczy to zwłaszcza testów tłumaczonych z innych języków
STRUKTURA INTELIGENCJI
A. Modele czynnika g - inteligencja jest jednolitą cechą; pojedynczą „inteligencją ogólną”, którą ludzie posiadają w różnym stopniu; zatem nie powinno mieć znaczenia, jak specyficznego zadania użyliśmy do pomiaru inteligencji, ponieważ ludzie inteligentni będą dobrze wykonywać wszystkie zadania
B. Modele czynników równorzędnych - istnieje wiele „specyficznych inteligencji” (np. werbalna, matematyczna, przestrzenna, mechaniczna), które mogą, ale nie muszą być ze sobą powiązane; można zatem wykazać się inteligencją przy jednym rodzaju zadań, a w innym - nie
C. Modele hierarchiczne - inteligencja zbudowana jest z wielu zdolności, które są zorganizowane hierarchicznie