500 znacznie niżej, aniżeli po stronie przeciwnej, Przykładom walk® • wodny pomiędzy systemem rzeki .Skawy, uchodzącej do Wisły i rzeki Orawy, uchodzącej do Wagu (A. Wrzosek 1U08), a także podsystemem! Cisy i Sanu. Potoki o niższej bazie erozyjnej inajc| wu-ks* dek i wcinają się znacznie energiczniej w grzbiet wododziałowy cieki rozcinające stok przeciwległy o wysoko (włożonej bazie ererzyi (ryc. 345). Rozcinanie powiązano z erozja wsteczna i iródlhkowa dop dza do nacinania grzbietu górskiego i przesunięcia Unit wododzUfo^
Vjl i
Hyc. 343. Kaptsl »:rolący 8oHnc« wskutek eroijt wstecznej Utławy (lllmictatly)
I — [.ułomka ra 10* n*. I • .1*4*1 wodny, > — pi«i»M>»łii»ło k»{4atw (apowafe)*
on tmni«|if«nl« dMtiwy wody di» iblornlka w MlnK), « — clakt dJttac# do ilipło»*«U f**• n*| ttntinkl. • — (liniały Iwudlkka**
W miarę rozcinania grzbietu 1 nacinania przeciwległego stoku rośnie dhl* goM cieku rozcinającego 1 wielkość Jego dorzecza. Prze* ten ciek są zdobywano dopływy aufoekwentno cieku przeciwległego. Powstają charslrte* rystyczne „kolana” świadczące o zdobyczacłi rzeki rabującej (plracy rirrf). Dalsze wcinanie doprowadza do przecięcia grzbietu (przełom regresyjnrt i zbliżenia źródeł do koryta rzeki subsekwontnej, płynącej po drugiej RRy nie grzbietu. W czasie wezbrania wody tej rzeki przelewają się w nr bardziej spadzisto koiyto (ryc. 340). Proces przeciągania wód nosjjui k a p t a ż u. Koptażu dokonuje rzeka przeciągająca albo knptująca n« 0*1 korzyść rzeki przeciąganej albo kaptowanej. Rzeka kaptujaca zdobyW*
łko wody całego systemu rzecznego aż po kolano kaptaźu. ale także c kaptowanej rzeki. Zdobycie dużego dorzecza sprawia, żo ciek nlo niewielki staje się ,x> koptażu duża rzeka. Natomiast rzeka, któ-UU zr4łx>w°nn gńrna część dorzecza staje się ciekiem o małym
[—
3 |
L |
LJ |
-) |
Hyc. 3415. Warunki | przebieg kspttlu A - powstawania pr..ion»u ia(r*łyjh«(o l Makalu wodlug % CholnokyV<n (i*»a). i _ l«Mh|q| roidnanla (ribtatu V-V pnn |»o. Il* C”M» * “ powalanie piidomu racraiyj. "•«o. ł — haptal (A» ne(0 odcinka i>tk| A- a oraa iwtąia na a tym (MgltMenla ko. ryta; li - kaptat (6rnych odcinków rtak II I fi eriaa ftakq T; C - (lula ny w pricbltgu ■l(ł*lvi wndntco Wakulak allnaj eroa]l wata«(. nrj (KMokii u. Zrabowaniu uległy tylko do-Hywy potoku *. wldncma kolana feapUlU
wie. gdyż Jest zasilana Jedynie drobnymi dopływami uchodzącymi J Poniżej miejsca koptażu. Pomiędzy kolanem koptażu a korytem onego cieku ciągnie się suchy odcinek zwany m o r t w doli n wnym CMa,e u,c«a 0Mf* zawieszeniu w stosunku do koryta pogłębiają7 skopiowana rzokę. Dobrym przykładem Jest kaptaż Sclnawkl Wałbrzycha (|>or. ryc. 278).