klimasz2

503

503

l

Hyc. 347. I(oiwó) sieci nccuiej w durieezu KÓrnnto Salfkchu (Alpy Wichodnlc)

K Scefeldnrra (1037). Wtkutck kolrjaycli knplat.y i układu konwkwcntneto pł-włUl układ mbsekwentny

Hyc. 348. Zmiany ilect rzocm*J I dolinnej w dorzeczu llrthecl (Humunla) w*ułi* kuptaiy we I. Harjooba (1»G8>

A-K — hoUJn« atspy umltnUnU uhimu kom*kw*ntnrfo w »uł..»k*»ntnjr

trt. >»»

Przebiec powatawanta przrliwn/iw

•1*

^ićzncgo (wałcr </<ipc) w przełom martwy (wind yapr). Na ^ykład Wieprz rozcinający Wyżynę Lubelską nłęgnł pierwotnie swymi jolami w obszar Kotliny Sandomierskiej, wypełnionej ilastymi osadami KŁ-tóskiml. Wyprzątniącle tych osadów przez szybciej wcinające się do-y Wisły oraz czynniki denudacyjno doprowadziło do zniszczenia ob-źródłowego pra-Wieprza i powstania suchego przełomu koło CJoraJcn

Przeciąganie kaptowonlc rzek, rabowanie cirków l Ich zlewni wv nlo Ich utrata towarzysz* rozwojowi sieci rzecznej l dolinnej w miarę rzcwanla rzeźby (ryc. 317. 348) Doprowadź* to do zmian układów nych i dużych zmian stosunków hydrologicznych zwłaszcza przepłyń

i

Ostatnio coraz częściej człowiek wykorzystuje naturalne tendencje, P«£; spieszą przeciąganie rzek i powoduje zmiany hydrograficzne. Hczu T, różnie są oceniano. Możliwości kaptnżu w Karpatach i Sudetach ntczoetaiy

dotychczas dokłndnio zbadano.    ™

W obszarach górskich t wyżynnych, zbudowanych ze skał o różnicach odporności (np. wapienie 1 iły), rzeki wypływające nieraz z

#3

^ o mnłoj od|>ornoścl podłoża rozcinają w dalszym biegu Jednostki jowanc zo skał o dużej odporności; powstają przełomy strukturalne.

a degradacja górnej części dorzecza, wyciętego w utworach o małej ’_rn04cl, doprowadza często do zmian sieci rzecznej w tej części do-Zmłany stosunków wodnych powodują, że przełom strukturalny ₃ię suchy I martwy (ryc. 348). Następuje przeobrażenie przełomu

*	*
			M

psni

I IZwicrzyńca (j>or. ryc. 280).

I XW |K»rfirowycłi Górach Kruczych (Sudety) doliny wyżłobione przez prtwc dopływy Bobru stały się martwymi (urimi gapa) wskutek zrabowa lUich górnych dorzeczy i włączenia <lo nul>sekwentnego obniżenia wypre-snego w mało odpornych łupkach 1 zlepieńcach.

Formy międzydollnnc |x>dlegają też innym przeobrażeniom doprowa-Jącyrn do zmian sieci rzecz no J i dolinne) oraz zmian w przebiegu dziali* wodnych. Duże zmiany jmwotluje zlodowacenie obszarów górskich wyżynnych. Proglacjalne wody marginalne, n także Języki lodowcowe rwlcwnjące się i wykorzystujące przełęcze w grzbietach l gnrbacli do-rowndzały do ich rozcinania i tworzenia wyłomów lodowcowych. Układ rzecznej |>o stopnieniu mas lodowych różni się znacznie od pierwot-

Góry wyspowo — bornhardy — ruware

W obszarach tropikalnych i subtropikalnych, rozczłonkowywanych szo-l i płytkimi nieckami dolinnymi, wznoszą się w strefach wododzialo-pagóry i góry wyspowe. Są lo izolowane, pojedynczo wzniesienia ich kopulastych luli kopinslych 1 bardzo stromych, przeważnie ska-stokneł), śmiało wyrastających z płaskiej lub falistej równiny. Małe lenia o parometrowej wysokości nazywane są ruware (L. King 1848), o wysokości do 60 m i pojedyncze góry o wysokości względnej do