Kolendowicz33

w łuku również zginanie. Siła ściskająca łuk jest jednak siłą dominującą, a moment zginający i towarzysząca mu siła poprzeczna mają znaczenie drugorzędne.

■ Podobnie jak w cięgnach, obciążenia łuku, nawet jeżeli są wyłącznic pionowe, powodują powstawanie reakcji poziomych zwanych rozporem. Reakcje te są charakterystyczne dla łuków i wymagają odpowiedniej konstrukcji podpór dla ich przeniesienia. System pokazany na rys. 16-3 nie jest lukiem, ponieważ przy jego obciążeniu nie powstaje rozpór. Jest to belka o osi zakrzywionej.

■ Łuki znane były już w starożytnym Egipcie, Grecji i Mezopotamii, jednakże ostatecznie ukształtowały się w architekturze Etrurii i Rzymu, gdzie wykonywano je w kształcie półkola z klińców kamiennych (rys. 16-4). Ówczesne łuki pozwoliły na pokonanie większych rozpiętości, niż możliwe to było przy użyciu kamiennych lub drewnianych belek. Współcześnie łuki stosowane są zwłaszcza w konstrukcjach o dużych rozpiętościach, często w mostach. Jako graniczną rozpiętość łuku stalowego uważa się 1500 m, a łuku żelbetowego — 700 m. Najdłuższy obecnie żelbetowy łukowy most w Krk w Jugosławi ma rozpiętość 390 m. Został on wybudowany w r. 1980 i łączy kontynent z wysepką San Marko (rys. 3-23).

333