Kopia skanuj0002

3.6

Zakażenia ran operacyjnych

Są to najczęstsze powikłania po operacjach chirurgicznych, a trzecie co do częstości zakażenia u chorych hospitalizowanych. Definiowane są jako obecność odczynu zapalnego, nacieku ropnego i wydzielin powstałych w wyniku obecności czynnika chorobotwórczego. Zakażenia te dzielą się na dwie grupy:

-    niepowikłane, dotyczące skóry i tkanki podskórnej w miejscu cięcia, manifestujące się bólem, zaczerwienieniem brzegów, zwiększonym napięciem, obrzękiem, rozejściem brzegów rany, wysiękiem wydzieliny (czasem ropnej), zwiększonym uciepleniem, a ogólnie procesowi może towarzyszyć gorączka, która rozwija się między 4-8 dniem po operacji. Czasem zakażenia te mogą penetrować głębiej, do mięśni i powięzi. W zakażeniach czystych ran operacyjnych bez otwarcia błon śluzowych dominuje gronkowiec złocisty. Podstawowym leczeniem niepowikła-nych zakażeń jest operacyjny drenaż oraz pielęgnacja rany.

-    zakażenia głębokie, penetrujące głębsze tkanki i narządy, prowadzące do poważnych powikłań septycznych, którym może towarzyszyć bakteriemia i powstawanie odległych ognisk przerzutowych; typowym przykładem będą ropnie we-wnątrzbrzuszne po operacjach na przewodzie pokarmowym lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych po kraniotomii; głębokie zakażenie rany jest kwalifikowane jako szpitalne, jeśli rozwija się do 30 dnia od zabiegu chirurgicznego, pod warunkiem że choremu nie wprowadzono ciała obcego w postaci protezy. W tym ostatnim przypadku kryteria czasowe ulegają znacznemu wydłużeniu.

Częstość zakażeń ran w zależności od czystości pola operacyjnego wynosi: dla operacji na czystym polu - 2,1%, czystych zanieczyszczonych - 3,3%, zanieczyszczonych - 6,4% oraz brudnych 7-30%. Zakażenia ran operacyjnych w czystym polu mogą być uznane za wyznacznik jakości procedur i higieny szpitala. Uważa się, że w takich przypadkach zakażenie ma charakter egzogenny, a ryzyko jego wystąpienia jest zależne od jakości postępowania chirurgicznego.

Częstość zakażeń pooperacyjnych zależy od:

-    liczby i zjadliwości bakterii obecnych w ranie w czasie zabiegu operacyjnego,

-    czasu ekspozycji uszkodzonej tkanki na obecność bakterii,

-    stopnia uszkodzenia tkanek i obecności krwiaków,

221