318 10. Konstrukcje frrzesłrzewie
Deskowanie pierścieniowe przejmuje siły równoleżnikowe. Składa się z dwóch warstw desek szerokości do 160 mm i grubości od 19 do 25 mm. Deski dolne układa się bezpośrednio na łukach, deski górne przykrywają styki warstwy dolnej. Obie warstwy przybija się do łuków. W górnej części kopuły, przy pierścieniu, należy przybijać deski pojedyncze o podwójnej grubości.
Deskowanie ukośne, ułożone pod kątem 45° względem deskowania pierścieniowego, przenosi siły ścinające powstałe przy niesymetrycznym obciążeniu kopuły. Deski ukośne o zmiennej długości układa się w jodełkę i przybija gwoździami do łuków. Grubości i szerokości desek ukośnych przyjmuje się jak w deskowaniu pierścieniowym.
Pierścień górny, przenoszący siły ściskające wywołane reakcjami łuków, wykonuje się z krążyn poziomych ułożonych w kilku warstwach. Między krążyny wsuwa się środkowe deski łuków. Minimalna średnica zewnętrzna pierścienia
gdzie:
n — liczba łuków, b — szerokość desek łuków, mm.
Pierścień wieńczący, przenoszący sity rozciągające, wykonuje się z żelbetu lub ze stali.
Tarczownice są to cienkościenne przestrzenne nośne ustroje powierzchniowe. Składają się z płaskich płytowych elementów, połączonych ze sobą pod pewnym kątem wzdłuż krawędzi.
Najprostszą tarczownicą jest dźwigar belkowy wykonany z drewna i bardzo twardej płyty pilśniowej lub sklejki o równoległym przebiegu fałd (rys. 10.22a). W elementach tego typu płyty pilśniowe lub sklejka są łączone metodą klejenia z pasami drewnianymi. Dźwigary te wymagają usztywnień na podporach (deska lub płyta czołowa), a przy rozpiętościach większych również na długości tarczow-nicy (rys. 10.22b).
Rozpiętość dźwigarów tarczownicowych na ogół nie przekracza 6,0 m, są one stosowane najczęściej jako elementy stropodachowe.
Strukturę drewnianych przekryć tarczownicowych, podobnie jak przekryć powłokowych, stanowi szkielet utworzony najczęściej z prostych odcinków wykonanych z drewna litego lub klejonego oraz z płyt ze sklejki lub w postaci podwójnego deskowania. W przekryciach tarczownicowych elementem podstawowym są najczęściej trójkąty, łączone na klej lub łączniki mechaniczne. Żebrowe
406
Rysunek 10.22. Dźwigary tarczownicowe stropodachu wg [11): a) typy tarczownic stropodachowych, b) przykład lekkiej tarczownicy stropodachowej ze ściankami z twardej płyty pilśniowej; 1 - ścianka tarczownicy, 2 - usztywnienie, 3 - usztywnienie strefy podporowej, 4 - podporowa płyta usztywniająca, 5 - żebra podłużne