wyrostki stawowe - są to tzw. połączenia międzykręgowe (juncturae zygapophysiales s. articulationes intervertebrales)
(łączą wyrostki stawowe górne I dolne tworząc 23 pary stawów międzykręgowych).
Wśród połączeń kręgosłupa możemy spotkać zarówno :
- połączenia ścisłe - (chrząstkozrosty, więzozrosty i kościozrosty),
* połączenia ruchome - stawowe.
Generalnie połączenia kręgosłupa dzielimy na długie i krótkie.
Połączenia krótkie zespalają ze sobą sąsiednie kręgi, natomiast połączenia długie łączą więcej niż dwa kręgi.
Do połączeń długich zaliczamy :
• więzadło podłużne przednie (ligamentum longitudinale anterius) •
rozpoczyna się na guzku gardłowym części podstawnej k. potylicznej i biegnie po przedniej powierzchni trzonów kręgów i tarcz międzykręgowych, zachodząc na powierzchnie boczne trzonów kręgów; kończy się na powierzchni miednicznej k. krzyżowej.
• więzadło podłużne tylne (ligamentum longitudinale posterius) • rozpoczyna się na stoku
k. potylicznej i przednim brzegu otworu wielkiego, biegnie wzdłuż tylnej powierzchni trzonów kręgów i tarcz międzykręgowych (łączy się ściśle z tarczami mlędzykręgowymi, rozszerzając się na nich, a zwężając na trzonach kręgów) i kończy w górnym odcinku kanału I
- więzadło nadkolcowe (ligamentum supraspinale) - łączy wyrostki kolczyste kręgów począwszy od C7 aż do grzebienia krzyżowego pośrodkowego.
- więzadło karkowe (ligamentum nuchae) - przyczepia się do grzebienia potylicznego
zewnętrznego, guzka tylnego kręgu szczytowego oraz wierzchołków wyrostków kolczystych kręgów C2 - C7.
Połączenia krótkie łączą :
- wyrostki stawowe - są to tzw. połączenia międzykręgowe
(łączą wyrostki stawowe górne i dolne tworząc 23 pary stawów międzykręgowych).
- luki kręgów - więzadła żółte (ligamenta flava s. ligamenta interarcuata).
• wyrostki poprzeczne - więzadła międzypoprzeczne (ligamenta intertransversaria).
• wyrostki kolczyste - więzadła międzykolcowe (ligamenta interspinalia).
- trzony kręgów - krążki międzykręgowe (disci lntervertebrales) - zbudowane z dwóch części: jądra miażdżystego (nucleus pulposus) oraz pierścienia włóknistego (anulus fibrosus).
Komórki jądra miażdżystego oraz więzadło wierzchołka zęba są pozostałościami po strunie grzbietowej (chorda dorsalis).
Połączenie k. krzyżowej z guziczną
Jest to tzw. połączenie krzyżowo-guziczne (junctura sacrococcygea). Łączą się w nim rożki guziczne (cornua coccygea) i rożki krzyżowe (cornua sacralia).
Powierzchnie są uzupełnione przez krążek międzykręgowy. Połączenie to wzmacniają :
• więzadło krzyżowo-guziczne brzuszne (odp. więzadłu podłużnemu przedniemu)
- więzadło krzyżowo-guziczne grzbietowe głębokie (odp. więzadłu podłużnemu tylnemu)
• więzadło krzyżowo-guziczne grzbietowe powierzchown
- więzadło krzyżowo-guziczne boczne ( odp. więzadłom międzypoprzecznym).
Ruchomość między dwoma sąsiadującymi kręgami nie jest duża jednak w wyniku sumowania się
* zginanie i prostowanie (flexio et extensio) w płaszczyźnie strzałkowej.
* skłony boczne (flexio lateralis) w płaszczyźnie czołowej.
* ruchy skrętne (rotatio) w płaszczyźnie poprzecznej.
* ruchy obwodzenia (cirkumductio). Występują jako kombinacj wyżej wymienionych ruchów. Ruchomość kręgosłupa zarówno jako całości, jak i jego poszczególnych części jest osobnicze bardzo zmienna.