- 16 -
przejawia się w obecności .pierwszego. Są to tzw. geny uzupełniające się np« u psów, wiemy, że gen z locus B - wywołuje barwę czarną sierści, ą Jego allel b brązową. Jednak, aby wytworsgrł się Jakikolwiek kolor sierści potrzebny Jest Jeszcze np. gen C, który Jest niezbędny do wytworzenia barwnika. Reoesywna bomozygota oc nie ma enzymu, który może wytworzyć pigment i pies taki Jest albinosem /biały z różowym nosem i czerwonymi oczami/.
Skrzyżowano dwie podwójne beterozygoty BbCo z BbCc, które wytwarzają 4 typy gameti BC, Bc, bC, bc.
Nor |
G fiC |
A M Bc |
z r ' bC |
< bc |
BC y _ |
BBCC CZARNY |
BBCc CZARNY |
BbCC CZARNY |
BbCc CZARNY |
* r ui Bc |
BBCc CZARNY |
BBcc UBINOS |
BbCc CZARNY |
Bbcc AL.UM05 |
< bC fV |
BbCC CZARNY |
BbCc CZARNY |
bbCC czmeoiAOaMA' |
bbCc CZSKOUOOWY |
bc |
BbCc CZARNY |
Bbcc ALBINOS |
bbCc cz*«aAotM/v |
bbcc! ĄL&IMCS 1 |
Fendypows rozszczepianie
Geny cc tłumią powstanie cechy uwarunkowanej genami B i b, Takie maskowanie działania /i obecności/ Jednego genu przez inny Jest znane Jako epistaza. Każdy gen będący w stanie hamować działanie innego Jest w stosunku do niego epistatyc zny, a gen ulegający przytłumieniu bypostatyc zny. Bfekt eplstazy Jest podobny do dominowania, ale istota tych zjawisk Jest zasadniczo różna.
Pr2yicładów epistazy u zwierząt jest bardzo dużo, przyczyn jedna para genów oie zawsze maskuje przejawienie sit tylko jednej innej pary. Bpistatyczne geny aogą tłumić działalność wielu par. ftizyto-czony stosunek liczbowy fenotypów też nie jest charakterystyczny dla każdego przypadku epistazy* c/ Modyfikacja
Współdziałanie genów modyfikujące /wywołane przez geny modyfikatory/ można zaobserwować na psach łaciatych. Wprawdzie geny - modyfikujące nie decydują o plamistości umaszczeniay ale wpływają na zasięg i rozmieszczenie białych plam. Z modyfikującym wpływem na fenotyp określonej cechy ściśle wiąże się zjawisko penetracji genów, wyraża się ono tym* że wśród osobników o jednakowych genotypach jedynie niektóre wykazują fenotypową obecność cechy, podczas gdy inne jej nie mają. Występujące u wielu ssaków / w tym u psa/ wielopalezastość / choć prawdopodobnie uwarunkowana pojedynczym genem dominującym/ przejawia się fenotypowo w sposób różny - od obecności dodatkowych palców na jednej lub dwóch kończynach lub do zupełnego braku penetracji tego genu. W tym ostatnim przypadku występuje normalna ilość palców na wszystkich kończynach, chociaż w genotypie może być obecny gen dominujący ns wielopalczastość. Ba podstawie tego przykładu można mówić o pełnej, częściowej lub braku penetracji danego genu.
d/ Plejotropia
Obserwujemy w dziedziczeniu zjawisko wpływu jednej określonej pary alleli na kilka cech jednocześnie.
Znane są przykłady u ssaków na to, że określonej barwie sierści towarzyszy zniekształcenie kośćca, obniżenie płodności i inne wady. Wbrew pozorom łączne występowanie tych cech nie jest uwarunkowane ścisłym sprzężeniem wielu genów, lecz oddziaływaniem jednej pary genów na różne cechy. Zjawisko takie nazwano ple jotroplą. e/ EUmulecja
dany kumulatywne - jest to duża ilość genów, których działanie sumuje aię w zależności od ilości dominujących genów w genotypie, n oeohe przez nie determinowana bardziej lub mniej jest wyrażone.