ksiazka3

w czasie Jogo |>odróży do bajkowego nieba pochyliły się powoli bojowo sztandary, Zegnali zaś bohaterskiego koguta królowie i „cały kwiat rycerstwa obu krajów".

Po kapralu Pypciu, Jak |>o każdym wielkim rycc-r7M, pozostało legendo, zaś poeto Trybu ezon napisał o nim poemat opiewający czyny koguta i Jego towarzyszy. Zaczyna .sic <>n w sposób następujący:

„Muzo, koguta śpiewaj, który gró<ł Blabony adoliywBzy błądził długo dalekimi .strony i od wroga ścigany, lasem, polną drogi) raźno dążył samotrzeć — poruszając nogą..." ⁷.

Ta inwokacja to oczywiście pastisz pierwszych wersów Odysei Homera, odsłaniający w sposób ewidentny źródło wyzywanej konwencji:

„Muzo! Męża wysiewaj, co święty gród Troi Zburzywszy, długo błądził i w tułaczce swojej Siła różnych miast widział, poznał tylu ludów Zwyczaje, a co przygód doświadczył i trudów!"⁹.

Pierwiastki rycerrfcie w utworze Zukrowrikiogo wiążą się zatem przede wszystkim z postacią kaprala Pypcia. Nic będzie to zaskakujące, Jeśli uwzględni się specyficznie literacki rodowód koguta jako bohatera dzieł artystycznych. Jak stwierdził J. Cieślikowski, litera-tura „pasowała koguta na rycerza"⁰. To poeci -między innymi Mickiewicz i Staff - dostrzegli w sylwetce tego ptaka dostojność i dumę. Wspomnieć Ul Jednak trzeba o Opowieści o Gdakaczu, Gdakali i Gda-kulcńcc K. Broniono, nazwimoj przez Cieślikowskiego „eposem kogucim" ^,0. W baśni tej kogut pełni funkcję podobną do kaprala Pypcia: jest tm na zamku ostrzegającym przed niebezpieczeństwem trębaczom, który bohaterski) śmierciq zosługujo sobie na pognęb z ho-110ni mi rycerskimi.

Kpika bohatersko potraktowana zastała przez, pisana przede wszystkim jako czyste fcródlo wartości etycznych. Jednoznaczność moralnych wyborów, jakich cl konujq bohaterowie, ich prostolinijność i szlachetność’ decyduję o edukncyjnej użyteczności spccyficz-llngo wzoru postępowania zrealizowanego tu w sjłosób klarowny i zrozumiały dla młodego odbiorcy. Trwałość i uniwersalny charakter takich wartości, Jak odwaga. bezinteresowność, przyJ&żA — wyeksponowane /ostały przez w|*rown<lzenio do akcji w ostatniej części Utworu kogutka Kirkorka-Kplkurka, który stanie • u; dziedzicem rycerskich cnót swego ojca i dzidki któremu kapral Pypeć „nie wszystek umrze", przebywając zarówno w bajkowym niobie, Jak i — niejako w drugim wcieleniu na bajkowej ziemi.

Ważnym składnikiem fabuły Porwania to Tiutiurlistanie jest opowiadanie koguta Pypcia o wielkiej wojnie Tiutiurlistanu z Blablncję. Wojna ta wybuchła wtflcutck błahej sprzeczki króla Cynnmona z królem Baryłkę, a obwieszczona została poddanym obu monarchów za pomoce) afisza: „Wielka i mUwpodzicwnna wojna w wielu bitwach z udziałem króla Baryłki i królu Cynamonn oraz ludów Tiutiurlistanu i Bloblacji /.icznic się w przyszły czwartek na granicy. Wszyscy prov/oni o liczne |nv.y bycie i poparcie tej historycznej Imprezy”ⁿ. Ohio armie zagrzewane do walki przez wielu widzów toczyły l)ojo używa jęc dość osobliwych pocisków: ..Kaczany z kukurydzy, pomidory, nad psu te buraki i grudy ziemi dudniły o hełmy. Jakiś pustelnik z wiankiem suszonych grzybów w dłoni zachęcał ustępujęcę piechotę do wytrwania" ^,ł. Niecny podstęp Koziołku, polegający na przylopioniu szabel przeciwnika miodem do pochew, uczynił armię tiutiurlistaAdci)

I i iwie bezbronnę, zaś rolę przysłowiowego „koniu

137