Kolendowicz 8

w belce wolno podpartej (rys. 12-2a) i nie połączonej ze słupami występują na skutek obciążenia momenty zginające przebiegające jak na rys. 12-2b. Optymalny kształt tej belki pokazano na rys. 12-2c. Sztywne połączenie belki ze słupami tworzy ramę, w której nie obciążone słupy także pracują (rys. 12-2d i e), przez co moment zginający w ryglu (belce) zmniejsza się, a jego część przekazuje się na słupy. Przy oparciu przegubowym słupów poprawne kształtowanie ramy pokazano na rys. 12-2f.

Rys. 12-2

■    Współpraca rygla i słupa jest zależna od stosunku ich sztywności,! przy czym przez sztywność rozumiemy iloraz momentu bezwładności przekroju rygla lub słupa do ich długości. Sztywny słup, tzn. krótki i o dużym momencie bezwładności przekroju, przejmie na siebie znacznie większe momenty zginające niż rygiel (rys. 12-3a i b). Odwrotną sytuację przedstawiono na rys. 12-3c i d.

■    Wzajemny stosunek sztywności rygli i słupów ma wpływ na rozłożenie momentów zginających tylko w ramach statycznie niewyznaczalnych (to samo dotyczy belek statycznie niewyznaczalnych). W ramach statycznie wyznaczalnych (także w belkach) zmiana sztywności rygli lub słupów nie ma żadnego wpływu na wartość momentów zginających.

■    Węzły ramy podczas obciążenia i odkształcenia prętów obracają się, przy czym kąt, pod jakim pręty schodzą się w węźle, nie ulega zmianie po odkształceniu prętów. Rozróżniamy dwa rodzaje ram, mianowicie ramy o węzłach nieprzesuwnych i węzłach przesuwnych; z podziałem tym wiąże się sposób ich obliczania. Gdy mówimy o ramach z węzłami przesuwnymi, to w grę wchodzi najczęściej przesuw poziomy węzłów wynikający z rodzaju podparcia ramy, jej kształtu i z rodzaju obciążenia.

258