102
a więc rośnie dobroć fazowa Qf (do wartości równej w przybliżeniu Qf = 0,25 |KU|, wg [2]).
Generatory z mostkiem Wiena
Generator z mostkiem Wiena może mieć parametry wyraźnie lepsze od innych generatorów RC. Schemat ideowy mostka Wiena (Wiena-Robinsona) wykorzystywanego w układach generacyjnych pokazano na rys. 4.17. Generator można zbudować wykorzystując połowę mostka Wena, zawierającą tylko dwie gałęzie: jedną będącą szeregowym połączeniem elementów R3C1 i drugą, będącą równoległym połączeniem R4C2 (a więc bez gałęzi z rezystorami R1 i R2). Transmitancja napięciowa połowy mostka Wena jest opisana zależnością (4.18).
Rys. 4.17. Mostek Wena
1
(4.18)
W układach generacyjnych napięciem wejściowym Ui mostka jest napięcie wyjściowe części wzmacniającej generatora. Charakterystyka amplitudowo-fazowa wynikająca z powyższego równania jest okręgiem leżącym w prawej półpłaszczyźnie Pulsacja rezonansu pozornego tego obwodu wynosi
(4.19)
1
Jc1c2r3r4
a transmitancja p0 dla tej pulsacji jest równa:
(4.20)
jeśli dobierze się symetrycznie elementy połowy mostka, tzn. R3 = R4 = R i
1 1 Ci _ c2 = C (rys. 4.18a), to uzyska się pulsację ©0 = — oraz transmitancję po = -
Transmitancja napięciowa omawianego obwodu będzie opisana zależnością:
1
3 +j o)RC
(4.21)
Charakterystykę amplitudowo-fazową dla tego przypadku przedstawiono na rys. 4.18b, a amplitudową charakterystykę częstotliwościową na rys. 4.18c.
Rys. 4.18. Połowa mostka Wiena: a) schemat; b) charakterystyka amplitudowo-fazowa; c) amplitudowa charakterystyka częstotliwościowa
Połowa mostka Wiena daje więc zerowe przesunięcie fazowe ¥ = 0 (punkt odpowiadający pulsacji rezonansu pozornego co0 leży na dodatniej półosi liczb rzeczywistych) i dla pulsacji ©0 wykazuje tłumienie po = ^. W celu uzyskania układu generacyjnego należy zatem zapewnić współpracę połowy mostka Wiena ze wzmacniaczem nieodwracającym fazy i mającym wzmocnienie Ku = — = 3V/V (rys. 4.19)
Tak zbudowany generator charakteryzuje się jednak niewystarczającą stałością częstotliwości ze względu na małą dobroć fazową. W celu uzyskania zadowalających Parametrów (tzn. zbliżonych do parametrów generatorów LC), należy wprowadzić dodatkową pętlę ujemnego sprzężenia zwrotnego i zastosować wzmacniacz o odpo-