132
3. Rodzaje półfabrykatów i ich dobór
obróbce lub są obrabiane sporadycznie. Te istotne cechy sprawiają, że półfabrykaty ze spiekanych proszków metali w produkcji seryjnej i wielkoseryjnej zastępują coraz częściej odlewy i odkuwki. Ta metoda umożliwia znaczne oszczędności energii. Porównanie zużycia materiału i energii dla jednej części wykonywanej metodą obróbki skrawaniem i metodą metalurgii proszków przedstawiono w tabl. 3.45.
TABLICA 3.45. Porównanie zużycia materiału i energii dla części wykonanej metodą obróbki skrawaniem (a) i metalurgii proszków (b)
Część |
Masa części |
Wyjściowa masa materiału |
Roczne zużycie materiału |
Oszczęd ność materiału |
Zużycie energii |
Oszczęd ność energii | ||||
? |
t |
MW-h |
MW-h | |||||||
a |
b |
a |
b |
a |
b |
i % |
a |
b |
i % | |
Koło zębate pompy olejowej samochodu osobowego (3 800000 szt./rok) |
87 |
73 |
192 |
76,5 |
729,6 |
290,7 |
438,9 ok. 60,15 |
1,068 |
538 |
532 ok. 49,8 |
Koło zębate pompy olejowej samochodu ciężarowego (60 000 szt./rok) |
357 |
311 |
887 |
327 |
55,22 |
19,62 |
33,6 ok. 63,1 |
157 |
94 |
63 ok. 40,1 |
Piasta dmuchawy (1400 000 szt./rok) |
102 |
91 |
312 |
95,5 |
436,8 |
133,7 |
303 ok. 69,4 |
236,6 |
127,4 |
109,2 ok. 46,15 |
Pierścień synchronizatora samochodu osobowego (60 000 szt./rok) |
145 |
132,5 |
1110 |
139 |
55,5 |
6,9 |
48,55 ok. 87,5 |
76,4 |
31,7 |
44,7 ok. 58,5 |
Głównymi czynnikami wpływającymi na dobór półfabrykatu są:
- wielkość produkcji,
- kształt przedmiotu,
- materiał przedmiotu lub specjalne zalecenia dotyczące warunków technicznych.
Niekiedy specyficzne cechy określające dany zakład stanowią ważny czynnik wpływający na dobór półfabrykatu. Na przykład brak odlewni w zakładzie może spowodować przejście na konstrukcje spawane, dobrze wyposażony dział obróbki plastycznej - zastosowanie w większym stopniu odkuwek, natomiast brak tego działu
- stosowanie materiałów walcowanych.
Pomijając warunki uboczne, należy stwierdzić, że decydujący wpływ na dobór półfabrykatu mają dwa pierwsze czynniki, które trzeba rozważać wspólnie, czyli jednocześnie brać pod uwagę wielkość produkcji i kształt przedmiotu. Przykładem może być przedmiot przedstawiony na rys. 3.36. Kształt przedmiotu narzuca wykonanie