161
4.3. Nakiełkowanie
Na rysunku 4.37 przedstawiono prasę firmy Eitel z regulowaną wielkością skoku. Na ławie usytuowanej w osi stempla prasy znajduje się uniwersalny uchwyt (rys. 4.38) służący do ustalenia w odpowiednim miejscu czujników.
Nakiełkowanie dotyczy w przeważającej większości tych półfabrykatów, które są przeznaczone na części klasy wał. W półfabrykatach tych wykonuje się bazy obróbkowe, jakimi są nakiełki. Wymiary nakiełków dobiera się wg normy w zależności od średnicy wału. W PN-83/M-02499 przewidziano trzy rodzaje nakiełków (rys. 4.39):
Odmiana A - nakiełki zwykłe (rys. 4.39a). Stosuje się je do przedmiotów, od których nie wymaga się dużej dokładności, lub w tych przypadkach, gdy po jednej lub kilku operacjach nakiełki będą usunięte, jak to dzieje się np. przy wierceniu otworu osiowego.
Odmiana B - nakiełki chronione (rys. 4.39b). Są one powszechnie stosowane dla części klasy wał. Sfazowanie pod kątem 120°, jakie mają, chroni powierzchnie pracujące nakiełków i nie dopuszcza do wypłynięcia materiału, przez co powierzchnie czołowe wału pozostają gładkie.
Odmiana R - nakiełki łukowe (rys. 4.39c). Są one stosowane bardzo rzadko i to w przypadku stosowania materiałów trudno obrabialnych. Kształt nakiełka umożliwia zwiększenie sztywności narzędzia służącego do jego wykonania.
RYS. 4.39. Typy nakiełków znormalizowanych
Wymiary nakiełków dobiera się wg normy, w zależności od średnicy wału (tabl. 4.4). Należy jednak pamiętać, że zakres średnic wałów obrabianych jest podany orientacyjnie. Przy wyborze wielkości nakiełka oprócz średnicy należy również uwzględnić masę przedmiotu obrabianego i siły skrawania.
Wśród nakiełków nie znormalizowanych najczęściej spotyka się dwa typy: na-kiełek o zwiększonym kącie rozwarcia i nakiełek z otworem gwintowanym.
Nakiełek zwykły o kącie rozwarcia 75°, a nawet 90° (rys. 4.40a) stosuje się jedynie w technologii wałów ciężkich. Takie powiększenie kąta wpływa dodatnio na wytrzymałość kła, gdyż zmniejszają się w ten sposób naciski jednostkowe.