Obraz5 3

58

58

IO

IW

iw

Rozdział I. Miejsce i funkcje szkoły podstawowej w systemie oświaty

, _K,_rtv Nauczyciela (1982), a wraz z nią - zmniejszę-

'o * "^,wnR;^Z ':r_odl ygodniowo. W roku szkolnym 1983/84 brakowało 8.3 «y, nie pensum do Ih gou/m g _nauczycicli posiadało wykształcenie wyzsze, a na

-rsl^zras.lo zairudnienie nauczycieli z wykształceniem śred-

WSI 44%. Niej ^oK .14 ,_<i(łir7nv_Ch^|« CO obniżało poziom kształcenia.

^nim*I    oświatowym okresu PRL-u były ..duże szkoły*’. Przezna-

czon b ly one dla 1000, a nawet 3000 dzieci. Taka l.czba uczniów powodowała napełnienie placówek - w klasach było po 40 osób. Wymuszało to dwu-, a na-wet trzyzmianowość. Niewątpliwie pejoratywnym zjawiskiem była tez anonimowość uczniów, która nie sprzyjała procesom wychowawczym. Problemem były tez zbyt małe placówki w środowiskach wiejskich, w których to nauczanie odbywało się w klasach łączonych, było więc nieefektywne i kosztowne¹⁴⁴. Ponadto, szkoły były słabo wyposażone w środki dydaktyczne. Te czynniki wpływały na małą atrakcyjność tej instytucji.

Jednym z problemów oświaty, aktualnym zresztą do dziś, było niedoinwestowanie¹⁴⁵. Chwilowa poprawa w szkolnictwie podstawowym spowodowana była budową tzw. „dziesięciolatek”. Jednak już od 1973 roku szkoły zaczęto komaso-wać, tworząc gminne szkoły zbiorcze i ich sytuacja zależała od położenia i zamożności gminy, co z kolei było uwarunkowane stopniem uprzemysłowienia regionu i pozycji władz lokalnych w hierarchii partyjnej. Zależność szkół od inwestycji lokalnych doprowadziła do dużego zróżnicowania poziomu szkół zbiorczych¹⁴⁶.

Niezadowalająca była też baza materialna oświaty. Spośród 35 505 obiektów 18 396 wybudowanych było przed 1945 rokiem. Około 40% wymagało remontów kapitalnych. Do 1985 roku istniała potrzeba wybudowania około 2 tys. szkół podstawowych (35 tys. pomieszczeń do nauki), a w latach 1983-1990 -4,2 tys. szkół podstawowych i 67 tys. pomieszczeń¹⁴⁷. Jak widać, baza materialna samego tylko szkolnictwa podstawowego była niezwykle trudna i mało sprzyjająca jego rozwojowi.    ^r n ■ ^t

sytuada    ^rejCf₁^probk'^mó"' oświatowych w PRL ukazuje, jak trudna była

''I. było, i nadal jesj,.!., „robień,, _w tym wai-

C. Banach. Oświata polska w latach osiemdziesiątych, WSiP, Warszawa 1984, s. 46-48.

A. Nalaskowski, Nauczyciele z prowincji u progu reformy edukacji, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 1997.

Szerzej: C. Banach. Główne kierunki polityki oświatowej w latach 1982-1985,1KN im. W. Spa-sowskiego. ODN, Zielona Góra 1983, s. 5 i dalsze.

Por. M. Szymański, Modernizacja systemu szkolnictwa na wsi, PWN, Warszawa 1978.

C. Banach, Oświata polska..., s. 62.

Zmiennoś

pod koniec 1; objęły wszyst reformy systi

W sferze zar: rektorom szł niodawczych rozdzielono zorowania je (najczęściej i wadzenia oś’ spowodował do dyrektora lizowania po Tak więc każ niego szkoła może być ak< sowywać edi de wszyst ki r. stają nadal śr w takim sam wpływ na ks:

Co nales ły? W. Okoń dokonujące s iż niezbędne cje szkoły:

a)    oparć mniej czesni

b) końce i spoh wiska,

c)    kształt

^,ł# K.Ferci dagogika wobec _J Zielona Góra 20<

147