Obraz4 2

w aspekcie izacjom port’. Tym sa-zaspokajają 'ezwyciężyć le wspólnot samorządów rtucje te uzu-janizowaniu «%u\ącycb ze cvch podobne organizacjami 11 administro-, publicznych, nei i pod wy ż-wspólnotom. ra zasadą sub-. ch obywateli puny jest pojmującymi się

i maści, została :anów władzy (w tym admi-iziałają w myśl ne .leczmogą l '.'szelka dzia-ch Obowiązek : stosowania.

: z ne z norma-tuszą być nale-troli wewnętrz-przede wszyst-cu o określoną mpetencji, roz-mezawisie sądy. stora powinna arr. o to, by pra-p dstawowych

BĆ.s.49.

et ;r.Me sądów i Try->S7, nr 1, poz. 2; cr:j > października

Zasada praworządności w pomocy społecznej oznacza przede wszystkim oparcie działań organów administracji publicznej na Konstytucji i ustawie

0    pomocy społecznej. W szczególności naczelne organy administracji rządowej, wydając przepisy wykonawcze do ustawy w formie rozporządzeń, muszą wywodzić swe działania z konkretnej podstawy prawnej. Przyznawanie (odmowa przyznania) świadczeń z pomocy społecznej odnosi się do sfery uprawnień jednostki i może następować jedynie na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących. Organy administracji, nadzorując pomoc społeczną, mogą posługiwać się jedynie środkami przyznanymi przez ustawodawcę.

Wymóg legalności jest obecny również w postępowaniu dotyczącym świadczeń z pomocy społecznej. W większości przypadków jest to postępowanie administracyjne, w którym organ oprócz ustawy o pomocy społecznej powinien stosować również przepisy postępowania administracyjnego. W szczególności powinien on przestrzegać przepisów o właściwości, sposobie wszczęcia postępowania, przeprowadzania dowodów, wyboru formy i elementów prawnych rozstrzygnięcia. Wyrazem zasady praworządności jest również możliwość weryfikacji rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym

1    sądowoadministracyjnym.

Wydawanie aktów administracyjnych i normatywnych jest z reguły szczegółowo uregulowane w prawdę. Należy jednak pamiętać, że oprócz tych form organy administrujące podejmują, na podstawde przyznanej swobody, różne działania faktyczne. W przypadku pomocy społecznej występuje wiele przejawów' takich działań, wiąże się z nimi ryzyko pewnej dowolności zachowań, wykraczania poza granice praw⁷a czy naruszania zasady równości wobec prawa. Jednakże nie jest możliwe stworzenie ścisłej regulacji prawnej w całej sferze świadczeń realizowanych przez pomoc społeczną. Przyznawanie większości z nich wymaga oceny sytuacji faktycznych i interpretacji zwrotów' nieostrych, takich jak np. ubóstwo czy nieporadność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Działania organów administracji bardzo często wymagają specjalistycznej wiedzy z dziedziny psychologii i pedagogiki. Odnoszą się do dysfunkcji, środowisk patologicznych, problemów marginalizacji. W wielu przypadkach konieczne jest kierowanie się określonymi zasadami i wartościami takimi jak dobro dziecka, ochrona macierzyństwa i wielodzietności. Dlatego niezbędne jest zapewnienie organowi administrującemu możliwie dużej swobody działania. Swoboda ta nie może jednak oznaczać autonomii ani dowolności, a działania organu muszą się mieścić w granicach prawa.

Zasada legalności ściśle łączy się z ochroną praw' jednostki. W prawnej regulacji pomocy społecznej wyrażone są głównie prawa człowieka do zabezpieczenia społecznego i do odpowiedniego poziomu życia. Wyrazem praworządności jest także rówmość wobec prawa. Równość nie oznacza jednakowych praw dla wszystkich, status poszczególnych osób i grup może się różnić. Niektóre osoby nie mogą w pełni i na równi z innymi korzystać z praw' jednostki (np. z uwagi na stan zdrowia, wdek, obywatelstwo), narażone są przez to na wyzysk i dyskryminację. W stosunku do nich równość w' prawie •est realizowana poprzez przyznanie im szczególnych uprawnień i ochrony.

51