Obraz5 2

obligatoryjne zadania własne

niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Nadrzędnym celem gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Generalnie zadania gminy można podzielić na cztery kategorie, obejmujące sprawy z zakresu: porządku i bezpieczeństwa publicznego, ładu przestrzennego i ekologicznego, infrastruktury technicznej i infrastruktury społecznej. W tej ostatniej kategorii mieści się pomoc społeczna. Artykuł 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, należące do zadań własnych gminy, obejmuje m.in. sprawy pomocy, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. Konkretność usług związanych z realizacją praw podmiotowych w zakresie pomocy społecznej nie oznacza, że zaspokajane w ten sposób potrzeby nie mają charakteru potrzeb zbiorowych. Taką sytuację określa się jako zaspokajanie potrzeb zbiorowych na drodze świadczeń jednostkowych, do których zobowiązana jest władza samorządowa¹. Rola gmin w realizacji zadań pomocy społecznej jest szczególna. W praktyce indywidualne i zbiorowe potrzeby wspólnoty mieszkańców pojawiają się i są zaspokajane przede wszystkim w' środowisku lokalnym. Wspólnota samorządowa za pośrednictwem wyspecjalizowanej administracji w naturalny sposób powinna podejmować działania zmierzające do niwelowania różnic w procesie zaspokajania podstawowych potrzeb, gdy są one wywalane czynnikami niezależnymi od jednostki czy rodziny². Na szczeblu gminy pomoc społeczna kierowana jest wprost do osób najbardziej potrzebujących. Skupia się ona na doraźnym rozwiązywaniu konkretnych problemów. Gmina jako niewielka społeczność może zidentyfikować na takim poziomie osoby potrzebujące wsparcia. W taki sposób pomoc staje się bardziej efektywna i trafia do tych, którzy jej najbardziej potrzebują.

Najbardziej rozległy jest katalog obowiązkowych zadań własnych gminy. Można je sklasyfikować w kilku grupach. Będą to zadania dotyczące:

-    zapewnienia podstaw' egzystencji,

-    przyznawania zasiłków',

-    prowadzenia pracy socjalnej,

-    utrzymywania infrastruktury socjalno-technicznej,

-    organizowania i świadczenia usług opiekuńczych,

-    ochrony dziecka i rodziny,

-    planowania, prognozowania i sprawozdawczości,

-    opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Do pierwszej kategorii zadań należy zaliczyć te, które stanowią absolutne minimum ludzkiego by towania, a więc jedzenie, ubranie, schronienie. Gmina jest zobowiązana zapewnić ubranie, jeden gorący posiłek i miejsce do spania każdej osobie tego pozbawionej. Do tej grupy zadań można jeszcze dołączyć obowiązek sprawienia pogrzebu, co dotyczy również osób bezdomnych. Kolejna grupa zadań obejmuje przyznawanie i wypłacanie zasiłków⁷: okresowych,

ce!owvch,<

iC*SOW0gO |

osobom be uzyskania • ym jest n wanego. W wymienić] chowa wcz! do domów gminy w n nej oraz za gminy zobt w tym spec z wyłączeni psychiczny wszystkim ckiem i rod nych gmin* nie emen ć rezygnując* średniej i os dżiny oraz i

nych, progr strategię roz nieniem pro mów' alkoha szczególne c iecznej oraz a ponadto d realizacji s:n z dnia 18 ma zobowiązań;

0    analizę lok mfrastruktui gane na ten < cy społeczne ułatwić zahe,

1    ma być ona

Należy tego 2007 r. ( Janie powiat w przystos?v

¹¹ Ustawa. -jach opieki zdro

72

1

   Zob. M. Stahl, Polityka komunalna, AUL 1992, Folia Iuridica, nr 52, s. 50.

2

   M. Barański, Ewolucja kompetencji i zadań gminy w zakresie pomocy społecznej w latach 1990-1995 (w:) Socjalne aspekty społecznej gospodarki rynkowej, red. E. Okoń-Horodyńska, Katowice 1996, s. 249.