Obraz7 2

zadań jest spowodowane charakterem udzielanego wsparcia. Osoby zwalniane z zakładów karnych najczęściej korzystają z zasiłków celowych i pracy socjalnej, a więc świadczeń pozostających w kompetencji gminnych ośrodków pomocy społecznej.

Obowiązkowe zadania własne gminy odnoszą się do minimum bezpieczeństwa socjalnego, które musi zapewnić swoim członkom najmniejsza wspólnota samorządowa. Ich wykonanie jest obowiązkiem gminy, musi ona również przeznaczyć na ten cel własne środki. Wypada zaznaczyć, że niektóre z zadań współfinansowane są przez samych świadczeniobiorców lub ich rodziny (np. pobyt w domu pomocy społecznej), gminy mogą też odzyskać środki przeznaczone na konkretną formę pomocy (np. pokrycie kosztów pogrzebu z zasiłku pogrzebowego).

zadania własne nieobowiązkowe

W art. 17 ust. 2 u.p.s. wymieniono kolejne zadania własne, już nieobowiązkowe. Ich realizacja w dużej mierze zależy od finansowych możliwości gminy i powinna być dostosowana do lokalnych potrzeb. Do zadań tych należy: przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych oraz pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie (zasiłek, pożyczka, pomoc w naturze), prowadzenie i zapewmienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki, podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy oraz tworzenie i realizacja programów osłonowych. Ponadto w ramach zadań własnych nieobowiązkowych mieści się współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wmlnych miejscach pracy, usługach poradnictwa zawodowego i szkoleniach.

zadania zlecone z zakresu administracji rządowej

Trzecią kategorię zadań gminy stanowią zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Przekazanie tych zadań następuje drogą ustawową, a więc gmina nie może odmówić ich przyjęcia i realizacji. W ramach omawianych zadań gmina przyznaje i wypłaca zasiłki celowe na pokrycie wydatków' związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną. Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej wyznaczają konkretne obowiązki gmin dotyczące pomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Gminy muszą świadczyć dla nich specjalistyczne usługi opiekuńcze (w miejscu zamieszkania) oraz prowadzić środowiskowa domy samopomocy. Ich zadaniem jest rówmież udzielanie pomocy (zasiłków celowych, schronienia posiłku, ubrania) cudzoziemcom będącym ofiarami handlu ludźmi. Ponadto gminy są zobowiązane realizować zadania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej, których celem jest ochrona poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia. Wykonywanie przez gminę zadań zleconych powoduje, że posiada ona dwoisty charakter - wspólnoty samorządowej oraz jednostki wykonawczej administracji rządowej¹². Spośród trzech kategorii zadań gminy z zakresu pomocy społecznej najgorzej przedstawia się realizacja zadań własnych nieobowiązkowych, ponieważ często nie starcza już na nie

¹² W. Miemiec, M. Miemiec, Podmiotowość publicznoprawna gminy, Sam. Teryt. 1991, nr 11-12

s. 17.

74